Yapay Zekanın Verdiği Fetva İle Amel Edilir mi?
Yapay zekanın verdiği fetva ile amel edilir mi? Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Hamdi Yıldırım cevaplıyor.
Yapay zekânın verdiği fetvayla yapay insanlar amel ederlerse, biz de kendi ayağımıza kurşun sıkmış oluruz. Eğer fetva işi yapay zekâyla çözülecek olsaydı, o zaman bu programları yapay zekâya bırakmamız gerekirdi. Bu nedenle yapay zekâ meselesini iyi anlamak gerekiyor.
Bir örnek vereyim:
Bir gün çocuğum dedi ki: “Baba, ödevimi yapay zekâyla yaptım. Hoca benden bir kitabı özetlememi istedi, ben de yapay zekâ ile konuştum, yazdım.”
Sonunda bir baktım ki yapay zekâ, kendi kafasına göre olur olmaz şeyler söylüyor; bazısı doğru, bazısı yanlış. O zaman anladım ki yapay zekânın verdiği bilgileri test etmek gerekiyor.
Çünkü yapay zekâ dediğimiz şey akıl sahibi bir varlık değil; akıl sahibi insanların programladığı bir araç. Evet, elindeki verileri çok hızlı analiz edebiliyor, benzer metinleri bir araya getirebiliyor. Siz bir fetva sorduğunuzda, eğer internette bu soruya bir cevap verilmişse, onu alıp size sunabiliyor. Ancak bu cevap bazen yanlış olabiliyor ya da karışıklıklar yaşanabiliyor. Eğer o konuda daha önce bir fetva verilmemişse, bu kez benzeterek, uydurarak bir şey üretmeye çalışıyor.
Rahmetli dedem zamanında eczaneye gitmiş, bundan 80 sene kadar önce. Demiş ki: “Şu ilaç var mı?”
Onlar da: “Yok ama muadili var,” demiş.
Dedem de demiş ki: “Bize sıbyan mektebinde derlerdi, Elif B, altında bir nokta T; ona benzer, S’ye benzer… Şimdi bu ‘ona benzer’ değil, aslı var mı yok mu ona bakacaksın.”
İşte yapay zekâ da, benzerleri ortaya koyarak bir şey üretmeye çalışıyor. Ancak burada bilgi sadece soyut bir veri olarak mı ele alınacak, yoksa o bilgi kişiye özel şekilde harmanlanıp takvayla mı yorumlanacak, bu tercih meselesidir.
Âlimlerimiz, müftüde bulunması gereken şartları sayarken ilk sıraya “iman ehli olmak” şartını koyarlar. Binaenaleyh, yapay zekâ iman ehli olursa (!) belki fetvasına güvenilir diyebiliriz ama elbette bu da yeterli değildir.
Sonuç olarak, biz fetva oluştururken yapay zekâdan istifade edebiliriz. Örneğin, Kur’an-ı Kerîm’de belirli kelimeleri taratmak, belirli meselelerin hadislerde nerelerde geçtiğini araştırmak gibi yardımcı işlemler için kullanılabilir. Ancak Allah’ın muradını doğru şekilde anlamak için, Allah’ın âlim ve takva sahibi kullarının rehberliğine ihtiyacımız vardır. Çünkü bu konuda en önemli şart, Allah’ın dinine karşı duyarlı, hassas olmaktır.
YORUMLAR
-
İlk yorumu yapan siz olun!