Bayrak nedir, ne anlama gelir? Bayrak kelimesinin sözlük anlamı nedir? Bayrak neyi temsil eder? Bayrak kelimesi ile ilgili cümleler.

Bayrak, “bir milletin, belli bir topluluğun veya bir kuruluşun simgesi olarak kullanılan, renk ve biçimle özelleştirilmiş, genellikle dikdörtgen biçiminde kumaş, sancak” demektir.

BAYRAK NEDİR?

Bayrak sözlükte, “üzerinde bir millet, topluluk veya kuruluşu temsil eden belirli resim, renk ve semboller bulunan, dikdörtgen biçimindeki kumaş veya kâğıt, alem” anlamlarına gelir.

Dîvânü lugāti’t-Türk’te (I, 387) batrak şeklinde yazılan bayrak kelimesi “savaşlarda kullanılan ve ucuna bir ipek parçası takılan mızrak” tarzında açıklanmaktadır.

Kelime Farsça’ya, Arapça’ya, Kafkas ve Balkan dillerine de geçmiştir.

BAYRAK NEYİ TEMSİL EDER?

Bayrak;

1. Bir devlet ve milletin işaretidir.
2. Ülkenin bağımsızlığını simgeler.
3. Ulusun milli değerlerini yansıtır.
4. Milletin birlik ve beraberliğini temsil eder.

TÜRK-İSLAM DEVLETLERİNDE BAYRAK

İslâmiyet’ten önce de bayrak kullanan Arap kabilelerinde bu âdet Hz. Peygamber ve ilk halifeler devrinden başlayarak daha da kuvvetlenmiştir.

Hz. Peygamber’in (s.a.s.) ilk defa hicret sırasında Medine’ye girerken bayrak (livâ) kullandığı bilinmektedir. Rivayet edildiğine göre hicret kafilesi Medine’ye yaklaştığında Büreyde b. Husayb el-Eslemî Resûlullah’a (s.a.s.), “Medine’ye yanında bir livâ olmadan girme” demiş ve sarığını çözerek bir mızrağa bağlayıp kafilenin önünde yürüyerek Medine’ye girmişti. (Ebü’ş-Şeyh, s. 212)

“Bayrak kaldırmak”, cenge hazırlanmak ve isyan mânasına geldiği gibi beyaz bayrak da teslim alâmeti olarak kullanılmaya başlandı.

Türkler, (Karahanlılar, Tolunoğulları, Gazneliler, Selçuklular, Eyyübiler, Harzemşahlar, Celayirliler, Akkoyun ve Karakoyunlular, Timurlular, Memlükler, Osmanlılar vs.) İslâmiyet’i kabul ettikten sonra çeşitli renk ve şekillerde bayraklar kullanmaya başladılar.

20. yüzyıl başlarında Osmanlı padişahına, şehzadelere, amiral ile Mekteb-i Bahriyye’ye ait sancak ve bayraklar (İÜ Ktp., Albüm, nr. 90709)

Kuruluşunda Kayı tamgasını kullanan Osmanlılar üzerinde hilâl ve yıldız işareti bulunan kırmızı (al) sancağı millî bayrak olarak kullandı. Bu bayrak Türkiye Cumhuriyeti’ne miras kaldı.

En muteber görüş, hilalin yani ayın “İslamiyet’i” ve yıldızın “Türklüğü”, kırmızı rengin ise toprağa karışan “şehit kanlarını” temsil ettiğidir.

BAYRAK KELİMESİ İLE İLGİLİ CÜMLELER

Din, vatan, bayrak ve milletin korunması, ancak fedâkâr bir gençliğin yetişmesine bağlıdır. (Mûsâ Topbaş)

***

Mızıka çalındı düğün mü sandın / Al beyaz bayrağı gelin mi sandın / Yemen’e gideni gelir mi sandın (Türkü)

***

Bu gibi eğlence yerleri yetmiş iki milletin bin renkli bayraklarıyle donanır. (Ahmed Midhat Efendi)

***

Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır / Toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır. ( Mithat Cemal Kuntay)

****

Destanı öksüz, sükutu derin meçhul askerin; / Türbesi yakışmış bu kutlu tepeye / Yattığı toprak belli, / Tuttuğu bayrak belli, / Kim demiş meçhul asker diye? (Arif Nihat Asya)

İslam ve İhsan