Varoluşumuzdaki ağlama çeşitleri nelerdir? İşte ağlama çeşitleri...

Her şeyden önce şunu ifade etmek isteriz: Ağlama kimyası itibariyle temelde çeşitli boyutlarda tezahür eder:

-Ruhun ağlaması,

-Nefsin ağlaması,

-Cismin ağlaması 

-Kökeni belirsiz ağlama,

- Ve sahte ağlama olmak üzere, beş tür ağlama var.

Yani çeşit çeşit ağlama var… Ağlamanın insan varoluşundaki diğer türevlerine gelince, görebildiğimiz kadarıyla bu keyfiyet şöyledir: Daha doğrusu konuyu sahneleştirerek nazara vermek ve bu şekilde tefekkürlerimizi kışkırtmak istiyorum. Şimdi bu ağlama yelpazesini örneklerle müşahhas hale getirip anlamaya çalışalım.

- Hastanede ziyaret ettiğimde; annesi, ameliyat olmuş oğlunun başında, sessiz sessiz ağlıyordu. Annenin merhamet ağlaması… Asl’ın fer’inden kopuş acısı mıydı bu acaba?

- Ahmed’e gittim, babası ölmüştü. Başın sağ olsun dedim ama o, sürekli ağlıyordu. Acaba bu, bir tür fer’in asl’ından kopuş ağlaması mıydı?

- Ortaokul yıllarında mahallemizin bekçisi günlerce ağlamıştı. Meğer tek rakamla milli piyangodan büyük ikramiyeyi kaçırmış, ona ağlıyordu. Acaba haram yiyemediğine mi ağlıyordu. Bilemiyorum… Ama üzüldüm bu ağlamaya…

- Sürgünde uzun yıllar gurbet yaşayan eski tüfek bir sosyalist (Sarp Kuray), anavatanına dönünce, havaalanında o da gözyaşlarına boğulmuştu. Fıtratı, gözyaşlarıyla ona acaba Allah’ın varlığını mı veya maddî planda da olsa aslını mı hatırlatıyordu? Siz ne dersiniz?

- Peygamberimiz ^(sav) ‘Ağlayamı­yorsanız hüzünlenin, zira “İnne’l-hüzne mine’l-büka”; “Hüzünlenmek ağlamaktan sayılır” diyordu. Bir başka hadiste de “Tetebâkû” diyordu,[^1] yani “Ağlayamazsınız bile ağlıyormuş gibi taklidî olarak ağlayın” diyordu. Yani gözyaşı ne kadar güzel ki, taklidi bile güzel!.. Acaba hakikatı nasıl?

- Ünlü İslam komutanı Ebu Said Dahhak (ö.11/632)[^2] hariç, herkes bu dünyaya ilk adımını ağlama performansıyla atıyor. Fıtratın en saf merkezi, henüz doğmuş masum bebek… O, sıfırda yaşıyor, zaman ve âlem hakkında bilgisiz, tecrübesiz, Allah’tan ^(cc) yeni gelmiş ve tam saf!.. Niye ağlıyor ki… Evet, o saflık içinde tüm bebekler ağlıyor. Acaba ağlamak saflaştırıyor mu? Veya saflık mı ağlatıyor? Sanırım bunu da epeyce bir düşünmeli…

- Mide kanserinin son aşamasındaydı. Şiddetli acı çekiyordu… Sabretmek adına ağlamıyordu, gülümsüyordu. Ama vücudu ağrıyordu/ağlıyordu. Gülümsemesi işte bu ağlamasının içinden çıkıp geliyordu.

- Torunu Kamil evlenirken, babaannesi hem gülüyordu hem de ağlıyordu. İkisi aynı andaydı.

- Hallac ^(ks) (309/922) idam edilmeye götürülürken taş atıyorlardı, o da bu duruma gülüyordu. Derken kalabalığın içinden Allah ^(cc) dostu Şiblî ^(ks) (334/946) Hazretleri taş yerine, kırmızı bir gül attı. Taşlara gülen Hallac ^(ks), gül atılınca ağladı. Hallâc ^(ks) acaba niçin ağlanacaklara gülüyor, gülüneceklere de ağlıyordu?

- Suriye’de kan, ateş, intikam ve ölümden kurtulan Suriyeliler de Türkiye’ye giriş yaparken ağlıyordu. Ağlamaları terk-i vatandan mıydı? Yoksa savaş ve kandan kurtulmaktan mı? Allah (cc) yardımcıları olsun.

Dipnotlar: 1) İbn Mace, Zühd, 6; Müslim, Cihad, 58. 2) İsmail Lütfi Çakan, “Dahhak b. Süfyan”, DİA, c. 8, s. 411-412.

Kaynak: Prof. Dr. Ethem Cebecioğlu, Altınoluk Dergisi, Sayı: 395

İslam ve İhsan