Zilhicce ayının ilk on gününü ibadet ve tâatle geçirmenin fazileti, birçok hadis-i şerifte bildiriliyor. Peki, bu mübarek günler ne zaman başlıyor, hangi ibadetlerle değerlendirilmeli? İşte Zilhicce ayında yapılacak ibadetler…

Zilhicce, Hicri takvime göre yılın 12. ve sonuncu ayıdır. İslam dininin beş temel ibadetinden biri olan hac bu ay yapılır. Mübarek ayların ikincisidir. Ayrıca haccın bir parçası ve tamamlayıcısı olan kurban kesme ibadeti de bu ayda yapılır. İslam aleminde bugün Kurban bayramı olarak kutlanır.

Hicri takvime göre yılın 12. ve son ayı olan Zilhicce, bu yıl 27 Mayıs 2025 Salı'yı 28 Mayıs Çarşamba'ya bağlayan gece başlıyor.

Kurban Bayramı ve hac ibadetinin bulunduğu aya Zilhicce denir. Zilhicce ayının ilk on gününde yapılan ibadetlerin kıymeti çoktur.

ZİLHİCCE AYINDA YAPILACAK İBADETLER

Zilhicce'nin ilk on günü, Beytullah'ı ziyaret (Haccın yapıldığı) günleridir. Yani namaz, oruç, sadaka ve hac gibi temel ibadetlerin bir araya geldiği günlerdir. Bu sebeple o günlerde yapılacak farzlar, diğer günlerdeki farzlardan, nâfileler de diğer günlerde yapılacak nâfilelerden daha değerli görülmüştür. Hatta bu on günü, Ramazan'ın son on günü ile mukayese eden bazı âlimler olmuştur. Zilhicce'nin ilk on gününün kendi içinde en faziletlisi ise hiç kuşkusuz, arefe günüdür.

Kur'ân-ı Kerîm'de geçen leyâli aşr'in [Fecr sûresi (89), 2] Zilhicce'nin bu on günü olduğu ifade edilmiştir. Hatta Hac sûresinin 28. âyetindeki eyyâm-ı ma'lûmât ile Bakara sûresinin 203. âyetinde geçen eyyâm–ı ma'dûdât'ı da İbn Abbâs Hazretleri Zilhicce'nin ilk on günü ve eyyâm-ı teşrik (Kurban Bayramı günleri) olarak yorumlamıştır.

Zilhiccenin İlk On Günümün Fazileti Hadisi

İbn Abbâs'dan (r.a.) rivayet edildiğine göre Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:

"Başka günlerin hiçbirinde, -zilhiccenin ilk on gününü kastederek- şu günlerde işlenecek amel-i sâlihten, Allah katında, daha sevimli hiçbir amel yoktur."

- Allah uğrunda yapılacak cihad da mı üstün değildir, Yâ Resûlallah? dediler.

- "(Evet) Allah yolunda yapılacak cihad da. Ancak malını ve canını tehlikeye atarak cihada çıkan, şehit olup dönmeyen kimsenin cihâdı başka.(O, bundan üstündür), buyurdu. (Buhârî, Îdeyn 11. Ayrıca bk.  Ebû Dâvûd, Savm 61; Tirmizî, Savm 52; İbni Mâce, Sıyâm 39)

Zilhiccenin İlk 9 Gününde Oruç Tutmak

Zilhicce ayının onuncu günü kurban bayramının birinci günüdür. Bayramda oruç tutmak, haramdır. Fakat ilk 9 günde oruç tutmanın fazileti büyüktür.

Nitekim Rasûlullah’ın (s.a.v.) hanımlarından birinin şöyle dediği rivâyet edilmiştir:

"Rasûlullah, zilhiccenin dokuz gününü, aşûre gününü ve her aydan ilk pazartesi ve perşembe günleri olmak üzerre, üç gün oruç tutardı." (Ebû Dâvûd, Hadis no: 2437 )

Teştik Tekbirleri Getirmek 

Yine bu ayda Hanefî mezhebine göre arefe günü sabah namazından bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar 23 vakit, her farz namazın ardından teşrik tekbiri getirmek kadın erkek her Müslümana vaciptir. 

Kurban Kesmek

Zilhecce ayında yapılan ibadetlerin başıdan kurban kesmek gelir. Bayram günleri Kurban kesmek, akıl sağlığı yerinde, büluğa ermiş, temel ihtiyaçları ve borçlarından başka nisap miktarı mala sahip olup seferi olmayan her Müslümanın yerine getirmekle yükümlü olduğu malî bir ibadettir. 

Nitekim Hz. Âişe vâlidemizden rivâyet edildiğine göre Nebiyy-i Ekrem (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:

“Âdemoğlunun, Kurban bayramının birinci günü yaptığı işlerin Allah’a en sevimli olanı, (kurban) kanı akıtmaktır, (O gün Allah katında bundan daha sevimli bir amel yoktur.) Kıyâmet günü o kurban, boynuzları, tırnakları ve kıllarıyla gelir. Kurbanın kanı da, henüz yere düşmeden Allah’ın rızâsına nâil olur ve kabul edilir. O hâlde, kurbanlarınızı gönül hoşnutluğu ile kesin!” (İbn-i Mâce, Edâhî, 3; Tirmizî, Edâhî, 1/1493)

Hac Yapmak 

Zilhicce ayının en önemli ibadetlerinden biri de hactır. Hac, İslâm’ın beş temel esasından biri olup bedenî ve malî yönü olan bir ibadettir. Sağlık, servet ve yol emniyeti yönünden haccetme imkânına sahip (Kâsânî, Bedâi‘, 2/120), hür, (İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, 3/354 [14868]) akıl sağlığı yerinde ve büluğ çağına erişmiş Müslümanlara farzdır (Merğinânî, el-Hidâye, 1/132; Kâsânî, Bedâi‘, 2/120; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 2/453-454). Bu şartları taşıyan kişinin, imkân elde edince, geciktirmeden bu farzı yerine getirmesi gerekir.

Abdullah b. Ömer (r.a.) tarafından nakledildiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:

“İslâm beş esas üzerine kurulmuştur: Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Resûlü olduğuna şahitlik etmek, namazı dosdoğru kılmak, zekât vermek, Kâbe’yi haccetmek ve Ramazan orucunu tutmak.”(Müslim, Îmân, 21)

İslam ve İhsan