Peygamber Efendimiz Kurbanını Nasıl Seçerdi? Nelere Dikkat Ederdi?
Peygamber Efendimiz (s.a.v) kurbanını nasıl seçerdi? Nelere dikkat ederdi? Kurban edilecek hayvanlar hangi nitelikleri taşımalıdır? Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Hamdi Yıldırım cevaplıyor.
Efendimiz (aleyhissalâtü vesselâm), kurbanı Cenab-ı Allah’a yakınlaşma vesilesi olarak gördüğü için, O’na adeta bir hediye sunar gibi en güzelini seçmeye gayret ederdi. En alımlı, en gösterişli olanını tercih eder, bu konuda titizlikle hareket ederdi.
Kurban için harcanan paranın çokluğu, kötü bir hayvana yüksek fiyat verilmesi anlamında değil; güzel, şartlara uygun ve gösterişli bir hayvana verilen değerin göstergesidir. Zira bazen pazarda 1 yaşında büyükbaş bir hayvanın 5 milyon liraya satıldığını görüyorsunuz, ama bu hayvan kurban şartlarını taşımıyorsa, fiyatı ne olursa olsun kurban olmaz. Yani pahalı olması, onun güzel bir kurbanlık olduğu anlamına gelmez.
Efendimiz (aleyhissalâtü vesselâm), kurbanlık hayvanın belirli şartları taşıması gerektiğini beyan etmiştir: Boynuzu kırık olmayacak, sakat olmayacak, belirli ayıpları taşımayacak... Bu şartları taşıyanlar arasından da en güzeline yönelirdi. Kaynaklarımız, onun "en güzel koçu getirip Allah için kurban ettiğini" ifade eder.
Dolayısıyla, kurban seçerken Allah için yapılan bir fedakârlıktan kaçınmamak gerekir. Özellikle yurt dışında bazen "şartlar sağlansın yeter" diyerek çok cılız, zayıf hayvanların kurban edildiği görülüyor. Bu doğru bir yaklaşım değildir. Kurban, her yönüyle bir ibadettir.
Bu nedenle, gösterişli, sağlıklı ve dikkat çekici hayvanlar arasından özenle seçim yapmak, onları Allah’a sunulacak bir emanet gibi değerlendirmek gerekir. Cenab-ı Allah, hepimizin kurbanlarını kabul buyursun. Âmin.
Kurban Edilecek Hayvanlar Hangi Nitelikleri Taşımalıdır?
Kurban edilecek hayvanın, sağlıklı, organları tam ve besili olması, hem ibadet açısından, hem de sağlık bakımından önem arz eder.
Bu nedenle, kötürüm derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, bir veya iki gözü kör, boynuzlarının biri veya ikisi kökünden kırık, dili, kuyruğu, kulakları ve memelerinin yarısı kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökük hayvanlardan kurban olmaz (Ebû Dâvûd, Dahâyâ, 6). Ancak, hayvanın doğuştan boynuzsuz olması, şaşı, topal, hafif hasta, bir kulağı delik veya yırtılmış olması, memelerinin yarıdan daha azının olmaması, kurban edilmesine engel değildir. (Kâsânî, Bedâi‘, V, 75-76) Bunun yanında kesileceği yere gidemeyecek derecede topal olan hayvanlar da kurban edilemez. Buna göre hayvanın değerini düşürücü nitelikteki kusurlar kurbana engeldir.
Şâfi mezhebinde, genel olarak yukarıda sayılan kusurlardan birinin bulunması, bir hayvanın kurban olmasına engel teşkil ettiği gibi, uyuz olan hayvanlar ile yem yemesini engelleyecek derecede dişlerinin bir kısmı dökülmüş olan hayvanların da kurban edilmesi caiz değildir. (Nevevî, el-Mecmû‘, VIII, 399-404)
YORUMLAR