Osmanlı Âlimlerinin Bakiyesi Olan Üç Âlim

Osman Nuri Topbaş Hocaefendi'nin Yüzakı dergisinde yayınlanan ve yakın zamanda Hakk'ın rahmetine kavuşan merhum Muhammed Emin Saraç Hocaefendi için kaleme aldığı makalesi.

Hâfız Abdurrahman GÜRSES Hocaefendi, Ali Yakup (CENKÇİLER) Hocaefendi ve M. Emin SARAÇ Hocaefendi…

Osmanlı âlimlerinin bakiyesi olan bu üç âlim, kardeşten daha yakın îman kardeşleriydiler. Son olarak Emin Hocamız da vefât etti. İnşâallah kardeşlerinin yanına gitti.

Makamı âlî, mekânı cennet olsun!

Ömrünü Kur’ân ve Sünnet istikametinde ilim ve irfan hizmetlerine adamıştı. Altmış beş yıl, Fatih Camii’nde tefsir ve Kütüb-i Sitte okuttu. Dünya âlâyişine hiç iltifat etmeden, fânî makamlardan müstağnî durarak, mütevâzı bir şekilde çok sayıda ilim talebesi yetiştirdi. Hiçbir zaman şerîatten taviz vermedi. Başındaki sarık eğrilmedi, yamulmadı, dâimâ dik durdu.

Emin SARAÇ Hocamız; Türkiye’deki tahsilinden sonra Mısır’da okumuş, Ezher’den mezun olmuştu.

Hacca giden muhterem aile büyüklerimiz; Mısır’da oradaki Türk talebelerle beraber kendisini de ziyaret edip hâlini-hatırını sormuşlar, Türkiye’deki ahvâle dâir suallerini cevaplandırmışlar. O da kendilerine Mısır hakkında mâlûmat vermiş. Emin SARAÇ Hocamız, gönlündeki müstesnâ vefâ hissinin bir tezâhürü sadedinde, bu hâtırasını bize defalarca nakletmişti.

Şimdi o andığı hayırseverler de âhiret âlemine intikal ettiler, Emin Hocamız da intikal etti. Rabbim orada sâlihlerle kavuşmayı nasîb eylesin.

Demek ki;

Zor zamanlarda, ağır şartlar altındaki insanlara gösterilen alâka, kadirşinas insanlar tarafından unutulmuyor. Cenâb-ı Hak da elbette dînin zor zamanlarındaki hizmetleri kat kat mükâfatlandıracak. Bu hakikati anlatan güzel bir misal şöyledir:

Biri pınar başında sunulan, diğeri çölde ikrâm edilen bir bardak suyun mâhiyetleri çok farklıdır.

Nitekim Emin Hocamız; eski devrin meşakkatlerini zaman zaman hatırlatır, o dönemin hazin hâtıralarını naklederdi. Böylece; günümüzün kıymetini bilerek, hizmet ve gayretlerimizi artırmamızı tavsiye ederdi.

Kendisi, İmam-Hatip yıllarımızda hocamızdı. Hâliyle, kāliyle, ilim ve irfânıyla din adamlarına nümûne-i imtisâl olan bir fazîlet sergilerdi.

Emin Hocamızdan dinlemiştim:

“Fatih Camii’nde kayyımlık yapan, yani caminin temizliğiyle alâkadar olan, aslında Buhârî okutmaya icâzeti bulunan bir zât vardı. Onun ilim ehlinden olmasına rağmen; tevâzu hâlinde, camiyi şevkle temizlediğini, süpürdüğünü görürdük.

Bir gün evlâdı geldi;

«–Babam vefât etti. Bize vasiyeti var. Camiyi süpürürken topladığı tozları biriktirmiş. Onların kabrine konmasını vasiyet etti. Eşyalarının bulunduğu odayı gösterin de emâneti alalım.» dedi.

Hakikaten yıllarca hizmetinde biriktirdiği cami tozlarıyla dolu çuvalı bulduk. Evlâdı; babasının kabrine ilk toprak olarak o tozları koydu, vasiyetini yerine getirdi.”

Bu hâtıra; asr-ı saâdette, Mescid-i Nebevî’nin zeminindeki kumları temizleyen siyâhî bir hanımın hizmetini hatırlatır.

Rasûlullah Efendimiz, bir zaman göremeyince onu sordu. Vefât ettiğini ve defnedildiğini öğrenince;

“–Niye bana haber vermediniz?” dedi.

“–Kabrini gösterin.” buyurdu ve kabrine giderek duâ etti.

“–Etrafındakiler de bu duâdan huzur buldu.” dedi. (Bkz. Buhârî, Cenâiz, 67)

Emin Hocamız da Fatih Camii’nde böyle bir ilim ve irfan hâdimi olarak yaşadı. Fatih Camii ve civarını çok sever, oradan ayrılmak istemezdi. Cenâb-ı Hak, onun bu muhabbet ve murâdına ikrâm etti ve Muhterem Hocamız o mübârek caminin hazîresine defnedildi.

Dâimâ cami, Kur’ân kursu ve takvâlı ilim halkalarının hizmetinde olmayı telkin ederdi.

Vakfımıza zaman zaman teşrif ederek, yurt içi ve yurtdışındaki faaliyetleri sorar, yapılan hizmetleri dinledikçe hem memnuniyetini izhâr eder, hem de daha büyük hizmetlere teşvik ederdi.

Kendi yaşadığını yaşatmaya gayret eden ve yetiştirdiği sayısız talebeleriyle ilim ve irfânının şükrünü, lâyıkı vechile îfâ eden Hocamız, Osmanlı ilim âleminin mübârek mensuplarının âdetâ zamanımızdaki son çınarlarından biriydi.

Rabbimiz kendilerinden râzı olsun. Yerlerini boş bırakmasın. Aziz milletimizi ve ümmet-i Muhammed’i, istikamet ehli âlim ve âriflerden mahrum etmesin.

Hazret-i Ali -radıyallâhu anh-’ın güzel bir sözü vardır:

“Öyle kâmil bir hayat yaşa ki; insanlar hayattayken seni özlesinler, vefâtından sonra da sana hasret kalsınlar!..”

Şeyh Sâdî de şöyle der:

“Öyle fazîletli bir hayat yaşa ki, vefât ettiğin zaman insanlar;

«Bir güneş battı, bir yıldız kaydı!» diye seni rahmet ve hasret ile yâd etsinler.”

Ne mutlu Emin SARAÇ Hocamız gibi, şu fânî gök kubbede hoş bir sedâ bırakarak ebediyete irtihâl edebilen sâlih kullara!..

Muhterem Hocamızın aziz rûhu için bir Fâtiha-i Şerîfe, üç İhlâs-ı Şerif!

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Yüzakı Dergisi, Yıl: 2021 Ay: Mart, Sayı: 193

İslam ve İhsan

MUHAMMED EMİN SARAÇ HOCAEFENDİ KİMDİR?

Muhammed Emin Saraç Hocaefendi Kimdir?

MUHAMMED EMİN SARAÇ HOCAEFENDİ İLE RÖPORTAJ

Muhammed Emin Saraç Hocaefendi ile Röportaj

PAYLAŞ:                

YORUMLAR

İlk yorumu yapan siz olun!

Yorum Ekle

İslam ve İhsan

İslam, Hz. Adem’den Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen tüm dinlerin ortak adıdır. Bu gerçeği ifâde için Kur’ân-ı Kerîm’de: “Allâh katında dîn İslâm’dır …” (Âl-i İmrân, 19) buyurulmaktadır. Bu hakîkat, bir başka âyet-i kerîmede şöyle buyurulur: “Kim İslâm’dan başka bir dîn ararsa bilsin ki, ondan (böyle bir dîn) aslâ kabul edilmeyecek ve o âhırette de zarar edenlerden olacaktır.” (Âl-i İmrân, 85)

...

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.

“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.

İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)

Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.

Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)

Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır. Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.

Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/307)

Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.

İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.

İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda  güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.