Hava Parası Caiz midir?

Hava parası nedir? Hava parası almak caiz midir?

Kiracının kiralanan gayri menkulü boşaltması veya devretmesi karşılığında yeni kiracıdan, kimi zaman da mal sahibinden istediği toplu bedele “hava parası” denir.

HAVA PARASI ALMAK CAİZ MİDİR?

Günümüzde hava parasını doğuran sebeplerden birisi, enflasyonun kira bedeline olan etkisidir. İş yerleri ve diğer gayri menkuller başlangıçta piyasa değerinden kiralansa bile paranın hızla değer kaybetmesi, enflasyon oranının kira bedeline yansıtılmasında çoğu zaman yasal ve fiilî zorlukların bulunması yüzünden kiracının giderek çok avantajlı duruma geldiği sıklıkla görülmektedir. Böyle bir durumda kira sözleşmesinde devir yasağı bulunsa bile ortaklık veya gizli kiracılık gibi çeşitli yollarla, bu iş yerini, yeni kiracıya hava parası denilen yüklü bir bedel karşılığında devredebilmektedir. Burada kiracının haksız bir kazanç sağladığı açıktır. Bu durum günümüzde özellikle vakıf, belediye ve kamu mallarının uzun süreli kiralarında, kira bedelinin sembolik bir rakama düşmesi durumlarında çokça görülmektedir. Bu mülkler yönetimdeki gevşeklikler yüzünden kiracılar için önemli bir rant alanı haline gelmiştir.

Hanefîlere göre, bu üç çeşit toplum mülkü, en çok üç yıl süreyle ve rayiç bedel üzerinden kiraya verilebilir. Kira bedeli, emsal yerlerin kirasına göre, fahiş gabin ölçüsünde düşük (gayri menkulde rayicin %20 altında) kalırsa, bedel rayice yükseltilmediği takdirde yönetimin kira akdini, tek yanlı olarak feshetme hakkı doğar.

Kiracının çıkması karşılığında hava parasına gelince, eğer kira süresi dolmadan kiracı çıkarsa, süre sonuna kadar bu yerde kendisi oturma veya başkasını oturtma hakkı bulunduğu için erken çıkmaktan dolayı veya oturma hakkından vazgeçme karşılığında, yeni kiracıdan veya mal sahibinden bir meblağ alabilir.

Kira süresi sona erdikten sonra, kiracının yasaların korumasından veya zilyedliğin sağladığı fiilî durumdan yararlanarak, kiralananı tahliye için bir bedel istemesi, haksız bir taleptir. Bu durumda, yalnız dükkanda bulunan demirbaş eşyaya veya devir yetkisi verilmişse, içindeki mala kıymet biçilerek bunu alma hakkı söz konusu olabilir.

Nitekim İslâm Konferansı Teşkilatı’na bağlı İslâm Fıkıh Akademisi’nin 1988’de Cidde’de yapılan IV. Dönem Toplantısı’nda da şu karar alınmıştır: Kira akdi devam ederken kiralananı erken tahliye eden kiracının, kalan kira süresi karşılığında yeni kiracıdan veya mal sahibinden alacağı bedel caizdir. Buna karşılık kira süresi sona erdikten sonra, kiralananda artık gayri menkul Mâlikî hak sahibi olduğundan, onun muvâfakati olmadan, kiralananın bir başkasına devredilmesi ve bunun için bir bedel alınması caiz olmaz.[1]

Dipnot:

[1]
Komisyon, İlmihal, II, 446.

Kaynak: Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları

İslam ve İhsan

HAVA PARASI ALMAK CAİZ MİDİR?

Hava Parası Almak Caiz midir?

İŞ YERLERİ İÇİN KİRACILARDAN HAVA PARASI ALMAK CAİZ MİDİR?

İş Yerleri İçin Kiracılardan Hava Parası Almak Caiz midir?

PAYLAŞ:                

YORUMLAR

İlk yorumu yapan siz olun!

Yorum Ekle

İslam ve İhsan

İslam, Hz. Adem’den Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen tüm dinlerin ortak adıdır. Bu gerçeği ifâde için Kur’ân-ı Kerîm’de: “Allâh katında dîn İslâm’dır …” (Âl-i İmrân, 19) buyurulmaktadır. Bu hakîkat, bir başka âyet-i kerîmede şöyle buyurulur: “Kim İslâm’dan başka bir dîn ararsa bilsin ki, ondan (böyle bir dîn) aslâ kabul edilmeyecek ve o âhırette de zarar edenlerden olacaktır.” (Âl-i İmrân, 85)

...

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.

“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.

İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)

Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.

Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)

Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır. Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.

Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/307)

Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.

İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.

İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda  güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.