Selbî Sıfatlar Ne Demektir?

Selbî Sıfatlar ne demektir? Kısaca anlamı nedir?

Allah'ın sübûtî sıfatları, Allah'ın ne olduğunu, hangi niteliklere sahip olduğunu, neler yaptığını ifade etmelerine karşılık selbî / tenzîhî sıfatlar, Allah'ın ne olmadığını ve neler yapmadığını, hangi niteliklere sahip olmadığını ifade eder. Allah'ın selbî sıfatlarından bir kısmını şöyle özetleyebiliriz:

Allah'ın anası, babası, eşi, çocuğu ve benzeri yoktur. O, hiçbir şeye muhtaç değildir. İhlas sûresi, Allah'ın bu niteliklerini bize bildirmektedir.

Allah hiç bir şeye benzemez. "Onun benzeri hiçbir şey yoktur?" (Şûrâ, 42/11) anlamındaki ayet Allah'ın bu vasfını ifade etmektedir.

Mülkünde, ilah ve mabut oluşunda ortağı yoktur. "Onun hiçbir ortağı yoktur?"(En'âm, 6/163), "Ondan başka hiçbir ilah yoktur O, onların ortak koştukları her şeyden uzaktır" (Tevbe, 9/31), anlamındaki âyetler Allah'ın bu niteliğini beyan etmektedir.

Uykusu ve uyuklaması yoktur. "O'nu ne uyuklama tutabilir ne de uyku" (Bakara, 2/253) anlamındaki ayet ile "Allah uyumaz ve uyumaya da ihtiyacı yoktur" (Müslim, îman, 293) anlamındaki hadis Allah'ın bu sıfatını bildirmektedir.

Beslenmeye ihtiyacı yoktur. Bu husus Kur'an'da şöyle ifade edilmektedir: "O (yaratıkları) besleyendir ve (kendisi) beslenmeye ihtiyacı olmayandır" (En'âm, 6/14).

Gafil değildir. Kur'ân'da 12 âyette yüce Allah'ın, insanların yaptıklarından gâfil olmadığı bildirilmektedir: "...Allah, yaptıklarınızdan gafil değildir" (Bakara, 2/74, 85)

Zalim değildir. Kur'ân'da 43 âyet-i kerîme'de Allah'ın dünyada da âhirette de insanlara, toplumlara ve âlemlere zulmetmediği bildirilmektedir: "Allah, kullarına asla zulmedici değildir" (Âl-i İmrân, 3/182),

Korunmaya ve yardıma muhtaç değildir. Bu husus Kur'an'da şöyle bildirilmektedir. "?O her şeyi koruyup kollayan fakat kendisi korunmayandır?." (Müminûn, 23/88)

Ölümlü değildir. Bu husus Kur'an'da şöyle bildirilmektedir: "Yeryüzünde bulunan her canlı ölecektir. Ancak azamet ve ikram sahibi Allah'ın zatı baki kalacaktır." (Rahmân, 55/26-27) "Allah'ın zatından başka her şey helâk olacaktır"(Kasas, 28/88)

Gökleri ve yeri koruyup gözetmek ona zor gelmez. Bu sıfat,Kur'an'da şöyle bildirilmektedir: "Gökleri ve yeri koruyup gözetmek O'na güç gelmez?." (Bakara, 2/255)

Yaptığından dolayı sorgulanamaz. "O, yaptığından dolayı sorgulanamaz fakat onlar sorgulanırlar" (Enbiyâ, 21/23) anlamındaki ayet Allah'ın bu niteliğini beyan etmektedir.

Hükmünü kimse bozamaz. "Allah hükmeder. O'nun hükmünü bozacak hiçbir kimse yoktur?" (Ra'd, 13/41)

Kimse onu aciz bırakamaz. Bu husus Kur'an'da ısrarla belirtilmektedir: "Ne göklerde ne de yerde Allah'ı âciz bırakacak hiçbir şey yoktur?"(Fâtır, 35/44)

Kendisine hiç bir şey gizli kalmaz. "Şüphesiz göklerde ve yerde hiçbir şey Allah'a gizli kalmaz" (Âl-i İmrân, 3/5)

Sözü değişmez, va'dinden ve ahdinden dönmez, "Allah verdiği sözden asla dönmez" (Bakara,, 2/80) "Şüphesiz Allah va'dinden dönmez." (Âl-i İmrân, 3/9)

Kaynak: Diyanet

İslam ve İhsan

İslam, Hz. Adem’den Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen tüm dinlerin ortak adıdır. Bu gerçeği ifâde için Kur’ân-ı Kerîm’de: “Allâh katında dîn İslâm’dır …” (Âl-i İmrân, 19) buyurulmaktadır. Bu hakîkat, bir başka âyet-i kerîmede şöyle buyurulur: “Kim İslâm’dan başka bir dîn ararsa bilsin ki, ondan (böyle bir dîn) aslâ kabul edilmeyecek ve o âhırette de zarar edenlerden olacaktır.” (Âl-i İmrân, 85)

...

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.

“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.

İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)

Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.

Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)

Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır. Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.

Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/307)

Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.

İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.

İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.

Selbî Sıfatlar Ne Demektir?