Küsuf ve Husuf (Güneş ve Ay tutulması) namazı nedir, kaç rekattır? Küsuf ve Husuf (Güneş ve Ay tutulması) namazı ile ilgili hadisler.

Küsûf ve Husûf namazı, Güneş ve Ay tutulması, aşırı karanlık bastırması gibi kevnî âyetlerin zuhûru esnâsında kılınan namazdır. Kevnî âyetler ortaya çıktığında, insan kendine gelir ve derhal Allah’a sığınır, dünyâdan bir tür el etek çeker. İşte böyle bir hâl, mü’minin kendisini duâ, niyâz ve namaza vermesi diğer hayırlı amellerde bulunması için bir fırsattır.

Öte yandan kâfirlerden Güneş ve Ay’a kudsiyet atfedip tapanlar vardır. Bir mü’min, onların ibâdete lâyık olmadığını gösteren bir durum vukû bulduğunda, derhal Allah’a tazarrû ve niyaz etmelidir. Böyle hareket etmek, dini yücelten bir şiâr ve inkârcıları susturan bir cevap olur.

KÜSUF VE HUSUF NAMAZI NASIL KILINIR?

Abdullâh bin Amr’ın (r.a.) anlattığına göre, Peygamber (s.a.s.) Efendimiz’in zamân-ı saâdetlerinde Güneş tutulmuştu. Zât-ı Risâletleri kalkıp insanlara namaz kıldırdı. Kıyâmda o kadar çok kaldı ki âdetâ rükûya varmayacak da hep ayakta duracak zannedildi. Sonra rükûya vardı ve uzun müddet başını kaldırmadı. Arkasından doğruldu, fakat mûtadın üzerinde ayakta durduğu için, secde etmeyeceği intibâını verdi. Nihâyet birinci secdeye vardı. Lakin başını secdeden hiç kaldırmayacağı zannediliyordu. Daha sonra doğrulup oturdu. Bu oturuşu da uzun sürdü. Mübârek başını kaldırmayacakmışçasına ikinci secdeye vardı. Bu minval üzere iki rekât namaz kılıp bitirince Güneş bütün parlaklığıyla gözüktü. Arkasından Efendimiz minbere çıkarak ashâbına vecîz bir konuşma yaptı. Konuşmasında Allah Teâlâ’ya hamd ü senâ ettikten sonra şöyle buyurdu:

“Güneş ve Ay, Allah’ın varlık ve birliğine delâlet eden alâmetlerden sâdece ikisidir. Şâyet bunlar tutulursa, duâ edin, Cenâb-ı Hakk’a yönelip O’na ilticâ edin. Allah’ın büyüklüğünü hatırlayın, namaza durup Allah’ı zikretmeye koyulun ve sadaka verin…” (Buhârî, Küsûf, 2-4)

Peygamber (s.a.s.) Efendimiz, Güneş ve Ay’ı, Allah’ın âyetlerinden bir âyet olarak görmüş ve onların tutulmalarının, herhangi bir kimsenin ölümü veya doğumu sebebiyle olmadığını ashâbına bildirmiştir. Ancak gaybı ve kaderi bilmek Allah’a mahsus olduğundan, her an kıyâmetin vukû bulabileceğini veya kendi ecelinin gelmiş olabileceğini düşünerek, dâima Allah’a iltica hâlinde bulunmuştur. Hava kararmaya başlayınca, yağmur yağarken, gök gürlerken, Güneş veya Ay tutulurken, hep bu duygularla hareket ederek huzûr-ı ilâhîde durmuş ve ümmetinin selâmeti için yalvarmıştır.

Allah Resûlü’nün bu endişeleri tamâmen Allah korkusundan kaynaklanmaktaydı. Hz. Âişe’nin (r.a.) anlattığına göre Efendimiz (s.a.s.), rüzgâr estiğinde ve gökyüzünde siyah bir bulut gördüğü zaman korkusundan yüzünün rengi değişir, bazen o buluta karşı durur bakar, bazen geri döner, eve girer çıkardı. Yağmur yağdığında ise rahatlardı. Bunlar bir endişe alameti idi. Hz. Âişe (r.a.) bunun sebebini öğrenmek isteyince Resûl-i Ekrem (s.a.s.) Efendimiz; “Ne bileyim, belki bu kara bulut Âd kavminin dediği gibi bir azap olur. Onlar gördükleri siyah bulutu yağmur yağdıracak bir bulut zannetmişlerdi ama o elîm bir azap getirdi” buyurdu. (Buhârî, Tefsîr, 46/2; Müslim, İstiskâ, 14-16) Bu durum Peygamberimizin (s.a.s.) her an müteyakkız oluşunun ve bunu ümmetine de öğretmek isteyişinin bir işâretidir.

Resûlullah (s.a.s.) Ay tutulduğunda da bu hâl geçinceye kadar namaz kılmış ve Müslümanlara da kılmalarını emretmiştir. (İbn-i Hibbân, VII, 68, 100)

KÜSUF VE HUSUF NAMAZI KAÇ REKATTIR?

Küsûf ve Husûf namazı sünnettir. İki rekâttır. Güneş açılıncaya kadar duâ ile meşgul olunur. İmamın Küsûf namazını cemâatle kıldırmasında bir mahzur yoktur. Husûf namazı ise cemâatsiz kılınır. Bu namazların mescitte kılınması da sünnettir. Ezan ve kâmet okunmaz. Sâdece Güneş tutulduğunda kılınacak namaz için “es-Salâtü câmiatün: Namaz için toplanınız!” diye seslenilir. (Buhârî, Küsûf, 3; M. A. Köksal, XI, 221)

Ay ve Güneş tutulması gibi yer sarsıntısı da Allah’ın büyüklüğünü gösteren kevnî âyetlerden birisidir. Hicretin beşinci yılında Medine’de zelzele olmuştu. Kalbi her an Allah ile beraber olan Peygamber (s.a.s.) Efendimiz:

“Rabbiniz sizi, râzı olacağı bir hâle döndürmek istiyor. Öyle ise siz de O’nun rızâsını kazanmaya çalışın!” buyurdu. (İbn-i Ebî Şeybe, II, 220; İbn-i Esîr, Üsüdü’l-ğâbe, I, 29) İbn-i Abbas’ın (r.a.), Efendimiz’in (s.a.s.) bu tavsiyesini dikkate alarak ve Güneş tutulmasına kıyâsla zelzele namazı kıldırdığı rivâyet edilmektedir. (İbn-i Ebî Şeybe, II, 220)

Kaynak: Prof. Dr. Ömer Çelik, Doç. Dr. Mustafa Öztürk, Doç. Dr. Murat Kaya, Üsve-i Hasene 1, Erkam Yayınları

İslam ve İhsan