Unutkanlık neyin habercisidir? Unutkanlığın nedenleri ve çözüm yolları nelerdir?

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Ömer Karadaş, unutkanlık denilince hemen herkesin aklına alzaymırın geldiğini ancak alta yatan çok daha basit nedenler olabileceği gibi daha hayati ve araştırılması gereken başka önemli nörolojik rahatsızlıklar da bulunabileceğini belirterek, “Bunları, epilepsi, beyin iltihabı, karaciğer yetmezliği, beyin damar hastalıkları, metabolik bozukluklar, tümörler, kafa travması gibi sorunlar şeklinde sıralayabiliriz.” dedi.

GENÇLERDE UNUTKANLIĞIN SEBEBİ

Karadaş, unutkanlığın, birçok kişinin yaşadığı bir sorun ve modern yaşamla birlikte gençlerde de görülmeye başlayan problem olduğunu söyledi.

Günlük yaşamdaki basit unutkanlıkların normal sayılabildiğini ifade eden Karadaş, bu durumun kişinin iş ve sosyal yaşamında sorunlar yaşamasına neden olacak kadar ciddi hale geldiği durumlarda buna yol açan nedenleri saptamak için hekime başvurulması gerektiğini dile getirdi.

Karadaş, “Unutkanlık denilince hemen herkesin aklına alzaymır gelse de alta yatan çok daha basit nedenler olabileceği gibi daha hayati ve araştırılması gereken başka önemli nörolojik rahatsızlıklar da olabilir. Bunları, epilepsi, beyin iltihabı, karaciğer yetmezliği, beyin damar hastalıkları, metabolik bozukluklar, tümörler, kafa travması gibi sorunlar şeklinde sıralayabiliriz.” ifadelerini kullandı.

UNUTKANLIK NEDENLERİ VE ÇÖZÜMLERİ

Düzelebilme potansiyeli olan unutkanlık nedenlerinin tespitinin önemli olduğuna işaret eden Karadaş, şu bilgileri verdi:

“Bu sayede gereksiz ve pahalı tarama tetkikleriyle tedavilerin önüne geçilebilir. Unutkanlık şikayetiyle gelen hastanın hikayesi, yaşı, aile öyküsü, cinsiyeti, eğitim düzeyi, genetik bozukluğu, kafa travması, maruz kaldığı zehirli maddelerle ilaçlar gibi risk faktörleri saptanmalıdır. Ayrıca her birey zihinsel, davranışsal ve günlük işlevlerinin düzeyiyle değerlendirilmesi gerekmektedir. İleri yaşlarda ortaya çıkan ‘bunama’ olarak da bilinen ve zihinsel performansı etkileyen unutkanlığın, diğer deyişle demansın en yaygın görülen şekli olan alzamyır ise günlük aktivitelerde azalma ve bilişsel yeteneklerde bozulmayla nitelenen nöropsikiyatrik belirtilerin ve davranış değişikliklerinin eşlik ettiği nörodejeneratif bir hastalık olarak tanımlanmaktadır.”

VEJETARYEN BESLENENLER DİKKAT!

Genç ve ileri yaşlarda görülen unutkanlık nedenlerinin büyük oranda birbirinden farklı olduğunu aktaran Karadaş, “Genç yaşta görülen unutkanlığın altında sistemik hastalıklar ve vitamin eksiklikleri ya da psikiyatrik bozukluklar daha ön plandadır. Çok yoğun ve stresli ortamda çalışma, zihnin sürekli meşgul olması, uykusuzluk ve kalitesiz uyku, depresyon, kaygı bozukluğu gibi psikolojik faktörler de unutkanlığa sebep olabilmektedir. Ayrıca tiroit hormonlarının eksikliği (hipotirodi), B12 ve folat gibi vitamin eksiklikleri, bazı kalp, karaciğer, böbrek ve kan hastalıkları gibi sistemik hastalıklar alzaymırı taklit edebilir.” şeklinde konuştu.

Karadaş, özellikle yeterince et yemeyen ya da vejetaryen beslenen gençlerde yetersiz B12 alımı olabileceği gibi mideyle ilişkili hastalıklara bağlı yetersiz emilimin de B12 vitamin eksikliğine neden olabildiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:

“Unutkanlığa neden olabilen bir diğer neden de uyku bozukluğu olabilir. Hafıza işlevleri açısından uyku, öğrenilen bilgilerin pekiştirildiği, gereksiz bilgilerin ayrıştırılıp önemli olanların depolandığı oldukça aktif ve yaşamsal bir süreçtir. Sağlıklı bir uyku, öğrenme potansiyeli ve zihinsel performansı artırmaktadır. Bu nedenle, uykuya dalma ve uykuyu sürdürme güçlüğü yaşayan bireyler dalgın, dikkatsiz, konsantrasyon zorluğu yaşayan, gergin ve sıkıntılı kişiler haline gelebilir ve buna bağlı unutkanlık problemi yaşayabilir. Bu nedenle unutkanlık şikayeti olan hastaların, hormonal, sistemik hastalıkları, uyku ve beslenme alışkanlıkları ayrıntılı irdelenmelidir. Bunlarla ilgili sorunlar saptandığında nedene yönelik tedaviyle tüm yakınmalar tedavi edilebilmektedir.”

Kaynak: AA

İslam ve İhsan