Öldükten sonra yeniden dirilmeye ne denir? Yeniden dirilme nedir, nasıl olacaktır? Kur’an’da geçen yeniden dirilme ayetleri.

Öldükten sonra yeniden dirilmeye “Ba’s" denir.

YENİDEN DİRİLME NASIL OLACAK?

Kıyametin kopmasından sonra İsrafil (a.s) sûra ikinci defa üfürecek ve bütün canlılar yeniden dirilecektir. Ehl-i sünnet inancına göre yeniden diriliş, beden ve ruh olarak gerçekleşecektir. İnsanı ilk olarak yaratan Allah’ın, ölüp toprak olduktan sonra ikinci kez yaratmaya da gücü yeter. Âyetleri inkâr edenlerin derilerine azap uygulanacağını bildiren âyetle,^[1] mahşerde hesap sırasında insanın el, dil ve ayaklarının tanıklık yapacağını bildiren âyetler,^[2] yeniden dirilişin ruh ve bedenle olacağını gösterir.

YENİDEN DİRİLME AYETLERİ

Kur’an’da yeniden dirilişle ilgili olarak şu deliller ileri sürülür:

1. Bir şeyi yoktan var edenin, o şeyi ikinci defa var etmesi öncelikle mümkündür. Âyetlerde şöyle buyurulur: “Kendi yaratılışını unutup, bize bir örnek getirerek şöyle diyor: Şu çürümüş kemikleri kim diriltecek? De ki: Onları ilk defa yaratmış olan diriltecek. Çünkü O, her türlü yaratmayı gayet iyi bilir.” ^[3]

“Ey insanlar! Eğer öldükten sonra dirilme konusunda kuşkuda iseniz, (bilin ki) biz sizi topraktan, sonra nutfe (sperm) den, sonra alaka (embrio) dan, sonra biçimlenen ve biçimlenmeyen bir çiğnem et parçasından yarattık ki size (gücümüzü) açıkça gösterelim. Dilediğimizi belli bir süreye kadar rahimlerde tutarız. Sonra sizi bir çocuk olarak çıkarırız. Sonra olgunluk çağına erişmeniz için sizi (büyütürüz.). Bununla birlikte kiminiz öldürülür, kiminiz de önceki bilgisinden sonra, hiçbir şey bilmemek üzere, ömrünün en kötü çağına ulaştırılır. Sen yeryüzünü kupkuru ve susuz bir halde görürsün. Fakat biz onun üstüne suyu indirdiğimiz zaman, o harekete gelir, kabarır ve her güzel çiftten bitkiler bitirir.^[4]

2. Zor bir şeyi yaratan daha kolayını yaratabilir. Göklerin ve yerin yaratılması insanın yaratılmasından daha zordur.^[5] Diğer yandan insanın ilk yaratılışı ikincisinden daha zordur.^[6]

3. Ölü bir durumda olan yeri canlandıran Allah, insanı da diriltebilir.^[7]

4. Bir şeyi zıddına çevirebilen, onu yeniden benzerine çevirebilir. Ateşi suyu bol yeşil ağaçtan çıkaran Allah, insanı da yeniden yaratabilir.^[8]

Hz. Peygamber’in çeşitli hadislerinde de yeniden dirilme konusunda bilgi verilmiştir. Bir hadiste şöyle buyurulur: “İnsanın kuyruk sokumu kemiği (acbü’z-zeneb) dışındaki her şeyi, ölümünden sonra çürüyüp yok olacaktır. Kıyamet günü yeniden diriltme bu çürümeyen parçadan olacaktır.” ^[9] Başka hadislerde kıyamet günü bütün insanların diriltileceği, kabirden ilk olarak Hz. Muhammed’in kalkacağı,^[10] ve her kulun öldüğü hal üzere diriltileceği bildirilmiştir.^[11]

Dipnotlar:

^[1] Nisâ, 4/56. ^[2] Nûr, 24/24, 25. ^[3] Yâsîn, 36/78, 79. ^[4] Yaratılış aşamaları: Yukarıdaki âyette yer alan bu yaratılış aşamaları günümüz Anatomi bilimi ile de örtüşmektedir. Bu âyette cenin dönemi, “nutfe, alaka ve mudga” sırasına göre zikredilmiştir. 400-500. milyon erkek sperminden (nutfe), bir tanesinin, kadının yumurta hücresini aşılamasıyla, embrio (alaka) dönemi başlar ve kadının ovariumuna tutunarak, hücre bölünmesi yoluyla çoğalmaya başlar. Önce şekli belirsiz bir çiğnem et (mudga) halini alır, daha sonra organlar belirli hale gelince, yaklaşık dört aylık olunca ruh üflenir. Kan pıhtısı hükmünde olan embrio (alaka) dönemi yaklaşık bir buçuk- iki ay kadar sürer. Bu dönemde zarûret veya ihtiyaç durumunda ceninin düşürülmes caiz olur. Organların teşekkül etmesinden ruh üfleninceye kadar olan dönemde, sebepsiz yere ceninin düşürülmesi ise caiz olmayıp, “gurre (diyetin yirmide biri)” denilen  bir tazminat cezasını gerektirir. Ancak kadının frengi, kanser, felç ve ağır kalp rahatsızlığı gibi doğum yapmasını ya da hayatını riske sokan hastalıklar varsa, bunlar çocuğun aldırılması için bir özür sayılır. (bk. Hamdi Döndüren, Aile İlmihali, İst. 1995, s. 255-260). Âyette benzer gelişmenin kuru toprağa suyun inmesi ile, bitkiler âleminde de gerçekleştiği belirtilir. ^[5] Ahkâf, 46/33. ^[6] Rûm, 30/27. ^[7] Hac, 22/5-7. ^[8] Yâsîn, 36/80, 81. ^[9] Buhârî, Tefsîr, 39/3; Müslim, Fiten, 141, 142. ^[10] Buhârî, Tefsîr, 39/3; İbn Mâce, Cenâiz, 58. ^[11] Buhârî, Rikâk, 45; Müslim, Cennet, 55-59, 83.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları

İslam ve İhsan