Sadece ibadetlerimiz ile cennete gidebilir miyiz? Peygamber Efendimiz (s.a.v) amelleri hakkında sahabeye ne buyuruyor? Bir mümin için Allah'ın (c.c) rahmet ve merhametinin hayati önemi ve kıymeti...

Hüdâyî Hazretleri buyurur:

Cenâb-ı Pâk’ine lâyık amel yok,
Yine âhir kerem, Mevlâ Sen’indir…
Nesi var kulun eksiklikten artuk?
Yine lûtf u kerem, Mevlâ Sen’indir…

“Yâ Rabbi! Sen’in, bütün noksanlıklardan münezzeh olan Zât’ına lâyık hiçbir amelim yok. Ancak Sen’in keremine sığınırım. Kuldan hatâ, kusur ve noksanlıktan başka ne sâdır olabilir ki? Yine Sen’in lûtf u keremini ümîd ederim!”

SİZ DE Mİ YA RESULULLAH?

Allâhʼın Habîbi ve peygamberlerin imâmı olan Rasûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz bir gün ashâbına:

“–Orta yolu tutunuz (aşırıya gitmeyiniz), dosdoğru olunuz. Biliniz ki hiçbiriniz ameli sâyesinde kurtuluşa eremez.” buyurmuşlardı.

Sahâbîler:

“–Siz de mi kurtulamazsınız, ey Allâh’ın Rasûlü?” diye hayretle sordular. Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-:

“–(Evet) ben de kurtulamam. Ancak Allah, rahmet ve keremiyle beni bağışlamış olursa, o başka!” cevâbını verdi. (Müslim, Münâfikîn, 76, 78)[2]

Yani Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, Allah Teâlâʼnın rahmeti tecellî etmezse, yaptığı sâlih amellerin bir “hiç” hükmünde kalacağını beyan buyurdu.

AMELLERİMİZİN KABUL OLDUĞUNU ZANNEDERİZ

Dolayısıyla Hakkʼa kulluk için sâlih ameller işlemek lâzımdır, fakat kâfî değildir. Bizler de yakın zaman önce, fazîleti hakkında ilâhî ve nebevî birçok müjdenin bulunduğu bir Ramazân-ı Şerîf ve bin aydan hayırlı bir Kadir Gecesi geçirdik. Gücümüz yettiğince ibadet ve sâlih amellerimizi artırmaya gayret ettik. Fakat şunu unutmayalım ki duâlarımız gibi bütün amellerimiz de Cenâb-ı Hakkʼın kabûlüne muhtaçtır. Belki hiç farkında olmadığımız bir gaflet veya kusurumuz, amellerimizi boşa çıkarıverir de, biz onların Hak katında makbul olduğunu zanneder dururuz.

Bu itibarla, Cenâb-ı Hakk’a karşı kulluk vazifelerimiz hususunda elimizden gelen bütün gayret ve îtinâyı göstermekle birlikte, bildiğimiz ve bilmediğimiz bütün kusurlarımızı affedip amellerimizi de bütün noksanlıklarımıza rağmen kabul buyurmasını, acziyet ve mahviyet duyguları içinde Rabbimizʼden niyâz etmeliyiz.

Nitekim Hak dostları; “اِعْمَلْ وَاسْتَغْفِرْ : Sâlih ameller işle ve hemen ardından istiğfâr et! Kulluk edebi bunu gerektirir!” buyurmuşlardır.^[3]

Yani Allâhʼa kulluk yolunda elimizden gelen gayreti göstermeli, fakat bu amellerimize güvenmeyip Cenâb-ı Hakkʼın affına, rahmetine, lûtf u keremine ilticâ etmeliyiz.

Hak dostları da, bu hususta büyük bir edep ve hassâsiyet içinde yaşamışlardır. Meselâ ilim ve irfandaki yüksek pâyesi sebebiyle, yaşadığı asırda kendisinden “Güneşler Güneşi” diye bahsedilen Hâlid-i Bağdâdî Hazretleri, işlediği sâlih amellere güvenmediğini, yalnız Cenâb-ı Hakkʼın rahmetine umut bağladığını dile getirmiş ve bu hissiyât içinde, talebelerinden son nefesini îman selâmetiyle verebilmek için duâ talebinde bulunmuştur.

Şunu da çok iyi idrâk etmeliyiz ki Cennet, sırf çalışmakla kazanılamayacak kadar kıymetli bir mükâfattır. Sâlih ameller, böyle bir mükâfâta ermek için değil, ancak Hak Teâlâʼnın bize lûtfettiği; yoktan var edilmek, varlıklar içinde eşref-i mahlûkât olan bir insan kılınmak, insanlar içinde ehl-i îmân olmak, sıhhat ve âfiyet gibi, saymaktan âciz kaldığımız bütün ilâhî nîmetlere şükredebilmek maksadıyla îfâ edilir. Cennetʼe girebilmek ise, ancak Rabbimizʼin lûtf u keremiyle mümkündür. Yoksa -meşhur tâbiriyle- bütün bir ömür boyunca yapılan ibadet ve sâlih ameller, sadece bir göz nîmetinin bile karşılığı olamaz.

Diğer taraftan, Cenâb-ı Hakkʼın rahmetinden ümit kesercesine bir gaflet içinde;

“‒Nasıl olsa amellerimiz bizi kurtaramaz, o hâlde ne gerek var yorulmaya?” deyip, ibadet ve sâlih amelleri terk etmek de; hem nefse prim vermektir, hem de şeytanın tuzağına düşmektir.

Evet; sırf amellerimiz bizi kurtarmaya yetmez. Fakat ibadet ve sâlih amellere gayret etmeden ilâhî rahmeti temennî etmek de beyhûde bir beklentidir. Bunun içindir ki Hüdâyî Hazretleri;

“Amele mûcib, Cennet değilse de, sebebiyet mukarrerdir. Hazret-i Hak, her hâlde muînimiz ola.”[4]

Yani “Cennet, amellerle kazanılamazsa da, o yolun sâlih amellere devam etmekten geçtiği muhakkaktır. Cenâb-ı Hak her hususta yardımcımız olsun.” buyurmuştur.

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Altınoluk Dergisi, 2024 – Mayıs, Sayı: 459

İslam ve İhsan