Saltanat Ne Zaman ve Neden Kaldırıldı?

TARİHİMİZ

Saltanat ne zaman ve neden kaldırıldı? Saltanatın kaldırılmasının nedenleri ve sonuçları.

Saltanatın kaldırılması veya padişahlığın kaldırılması, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) 1 Kasım 1922’de kabul ettiği 308 numaralı “Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, hukuku hâkimiyet ve hükümraninin mümessili hakikisi olduğuna dair” adlı kararnamesi ile gerçekleşti. Saltanatın kaldırılmasıyla beraber Osmanlı İmparatorluğu resmen sona erdi.

Saltanatın kaldırılmasına doğrudan doğruya yol açan olay, Türk Kurtuluş Savaşı’nın başarı ile sonuçlanmasından sonra toplanması öngörülen barış konferansına Ankara ve İstanbul hükûmetlerinin birlikte davet edilmeleridir. Osmanlı devlet adamı ve son Osmanlı sadrazamı Tevfik Paşa’nın birlikte hareket etme teklifine Ankara hükümeti saltanatı ilga ederek Osmanlı hükümetini bertaraf etti, gücü de tek elde topladı.

SALTANATI SAVUNANLARA İDAM CEZASI

Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nda 15 Nisan 1923’te yapılan bir değişiklikle, saltanatın lağvına dair kararnameye karşı sözle ve basın yoluyla muhalefet etmek vatan hainliği kapsamına alındı ve cezası da idam olarak belirlendi.

Şeklen “halife” unvanını koruyan 6. Mehmet (Vahideddin) 10 Kasım 1922’de son cuma selamlığına katıldı ancak hayatına ve özgürlüğüne yönelik tehditleri gerekçe göstererek 17 Kasım 1922 sabahı Boğaziçi’nde demirli bulunan İngiliz zırhlısı HMS Malaya aracılığıyla İstanbul’dan ayrıldı.

HİLAFETİN İLGASI VE OSMANLI HANEDANININ SÜRGÜNÜ

19 Kasım 1922’de TBMM, veliaht Abdülmecid Efendi’yi halife ilan etti. 3 Mart 1924’te çıkarılan 431 sayılı Hilafetin İlgasına ve Hanedan-ı Osmani’nin Türkiye Cumhuriyeti Memalik-i Haricine Çıkarılmasına Dair Kanun ile halifelik de lağvedildi ve tüm Osmanlı Hanedanı mensupları yurt dışına sürgün edildi.