Pargalı İbrahim Paşa Kimdir?
Abdullah Sert Hocaefendi, Hace Musa Topbaş Efendi’nin İslam Kahramanları 3 eserinden Piri Mehmet Paşa, (Makbul, Pargalı) İbrahim Paşa ve Sultan 3. Murat’ın hayatlarını ve kahramanlıklarını anlatıyor.
PARGALI İBRAHİM PAŞA KİMDİR?
Osmanlı Tarihinin en meşhur devlet adamlarından olan İbrahim Paşa, Parga’da doğmuştur. Bosna Beylerbeyi İskender Paşa’nın bir akını sırasında ele geçirilmişdir. Ve o sırada Kefe sancak beği olan Şehzade Süleyman’a hediye edilmiştir. Daha sonra Şehzade Sultan Süleyman ile Manisa’ya gelmiş, Müslüman Türk terbiyesinde yetişdirilmiş, şehzadenin yakın dostluğunu kazanmıştır. Arapça, Farsça ve bazı batı lisanlarını da bilen İbrahim Paşa, Sultan Süleyman Hân’ın pâdişâh olmasından sonra İstanbul’a getirtilerek sarayda mühim vazifeler verilmiştir.
Belgrad seferine Kapıağası rütbesi ile katıldı. Rodos seferinde has odabaşı sıfatı ile padişahın yanında bulundu.
1573’de Pîrî Mehmet Paşa’nın görevden alınması ile sadrazamlığa tayin edildi. Sadrazam olduktan dokuz ay sonra Kanuni Sultan Süleyman Hân’ın kız kardeşi Hadice Sultan ile muhteşem bir düğün merâsimiyle evlendi.
Düğünden bir müddet sonra, isyan eden Mısır beylerbeyi Hain Ahmet Paşa’yı cezalandırmak üzere Mısır’a gitdi. Mısır’da kaldığı müddet içinde idâri ve mâli ıslahatlar yaptı. Paşanın İstanbul’da aleyhinde hareketler olması sebebiyle padişah tarafından geri çağrıldı. Bu sebeple 1525 sonbaharında İstanbul’a döndü.
Kanuni Sultan Süleyman Hân’ın tam itimâdını kazanmış olan Sadrazam 1526 Macaristan seferine Serdar tayin edildi ve hazırlıkların yapılmasına memur edildi.
Öncü kuvvetlerin başında sefere çıkan İbrahim Paşa, yol üzerinde bulunan Pelervaradin ve Uylak kalelerini fethetti. Mohaç ovasına yaklaşıldığında seferin Budin şehrine olduğu ilan edilmiş ve ordu harb nizamına geçirilmişti. Mohaç ovasına düşmanın geldiği haberi ulaşınca, İbrahim Paşa’nın emrindeki kuvvetlere ilk safta düşmanı karşılama vazifesi verilmişti. Zaferin kazanılmasından sonra Budin’e geçilmiş, kurban bayramından sonra tekrar İstanbul’a dönülmüştür.
Mohaç zaferinden sonra İbrahim Paşa Anadolu’daki isyanları önlemek için harekete geçti. Hacı Bektaş-ı Velî Hazretleri’nin soyundan olduğunu iddia ederek Anadolu’da sapık inançlarını yaymak isteyen Kalender Şah’ı cezalandırdı. Ve buraları tekrar nizama soktu.
Viyana kuşatmasında, sadrazamın ordugâhı, Anadolu askerlerinin solunda, St. Mare mevkiinde ve Vienerberg sırtlarında bulunuyordu. Muhasara esnasında İbrahim Paşa kıyafet değiştirerek askerî gayrete getirmek için çok çalışmış ise de mühimmatın azalması ve mevsimin uygun olmaması sebebiyle kuşatma kaldırılmıştır.
Pargalı İbrahim Paşa Neden Öldürüldü?
Osmanlı devletinin tarihi içinde hiçbir sadrazamın erişemeyeceği derecede şan ve şerefe erişen, kabiliyeti ve iktidarı ile devletin umumî vaziyetine tesir eden, üzerinde her türlü meziyetleri taşıyan İbrahim Paşa 15 Mart 1536’da sarayda kaldığı gece, siyasî sebeblerden dolayı öldürüldü ve Galata’daki Canfedâ Zaviyesi’ne defnedildi.
İbrahim Paşa birkaç lisan bilir, tarih, coğrafya, harp tarihi konuları ile devamlı meşgul olurdu.
Devlet idareciliğinde mütehassıs olan İbrahim Paşa’nın Kumkapı Camii ve zaviyesi Galata’da Eski Yağ Kapanı Camii, Mekke-i Mükerreme, Selanik, Hezargrad ve Kavala’da cami, medrese, darü’l-hadis, tâbhâne, hamam, çeşme sebil ve bazı kasabalarda mescit, tekke ve zaviyeler ile bunların mükemmel vakıfları Onun eserleriydi. (Rehber Ansiklopedisi, c.8; s.48)
Kaynak: Sâdık Dânâ, İslam Kahramanları 3, Erkam Yayınları