Namazın Adabı
Adap nedir? Namazın adabına göre kılınışı.
Âdâb edep kelimesinin çoğulu olup, Hz. Peygamber’in bazen yapıp bazen terk ettiği şeyleri ifade eder. Mendub veya müstehap da denilen bu fiilleri terk etmek kınamayı gerektirmez ise de yapılması daha faziletlidir. Rükû ve secdede tesbihlerin üçten fazla yapılması, sünnet olan okuyuştan fazla kıraatta bulunulması gibi. Edepler, sünnetleri tamamlamak için meşrû kılınmıştır.
NAMAZIN ADABINA GÖRE KILINIŞI
Namazın âdâbı (müstehapları) şunlardır:[1]
1) Namaz kılarken, dış görünüş ve iç dünyası bakımından tevâzu, sükûnet ve huzur içinde bulunmak.
2) Kıyâfete çeki düzen vermek. Abdest alırken kıvrılan gömlek ve paçaların indirilmesi gibi.
3) Erkekler iftitah tekbiri alırken ellerini yenlerinin dışına çıkarmak.
4) Kâmet sırasında “hayye ale’l-felâh” denirken imam ve cemaatin namaz için ayağa kalkması.
5) “Kad kâmeti’s-salâh” denilirken imamın namaza başlaması. Bununla birlikte imamın kâmetin bitmesini beklemesi ve kâmet bittikten sonra namaza başlamasında da bir sakınca bulunmaz. Hatta, Ebû Yusuf’a ve Hanefîler dışındaki üç mezhebe göre uygun olan da budur.
6) Namazda bulunan erkek ve kadının kıyamda secde yerine, rükûda ayaklarının üzerine, secdede burnun iki kanadına, otururken kucağına ve uyluk üzerlerine, selâm verirken omuz başlarına bakması. Bunu yaparken huşû içinde ve ihsan derecesinde namaz kılma gayreti olmalıdır. Rasûlullah (s.a.s) ihsanı şöyle tarif etmiştir: “Allah’a, sanki O’nu görüyormuşsun gibi ibadet etmendir. Çünkü her ne kadar sen O’nu görmüyorsan da O seni görmektedir.” [2]
7) Namaz sırasında mümkün olduğu ölçüde öksürük, esneme ve geğirmeyi gidermek, buna gücü yetmezse, ağzını kapamak veya sağ elinin arkası ile kapatmak müstehaptır.
Dipnotlar:
[1] Zeylâî, Tebyînü’l-Hakâik, I, 108, vd; Şürünbülâlî, age, s. 44; İbn Âbidîn, age, I, 446; Zühaylî, age, I, 726 vd.
[2] Müslim, İmân, 57; Ebû Dâvud, Sünnet, 16; Tirmizî, İmân, 4; İbn Mâce, Mukaddime, 9.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları