Namaza Hazırlık Nasıl Yapılır?
Huşu ile bir namaz için namaz ibadetine maddi ve manevi nasıl hazrılanmalıyız? Dikkat etmemliz gereken hususlar nelerdir?
Namaz gibi büyük bir ibadetin kâmil mânâda îfâsı için ona elbette kâmil mânâda hazırlık zarûreti vardır. Meselâ hadîs-i şerîflerde makbûl namazın nasıl olacağı beyân edilirken evvelâ;
“Kim abdestini güzelce alırsa…” buyrulmaktadır. (Müslim, Tahâret, 17)
Zira namaz, hayâtî ve fıtrî güzelliklerle iç içedir. Bu nükteyi kavrayanların namaza hazırlık bakımından aldıkları şuurlu abdestin faydasını ifade sadedinde İmâm-ı Âzam Hazretleri’nin abdest suyuyla birlikte günahlarının da döküldüğünü hissetmesi rivâyeti, namaza gerçek mânâda hazırlığı ne güzel ifade eder. İmâm-ı Âzam Hazretleri’nin bu husustaki firâseti ve basîreti meşhurdur. O, abdest alan bir gence:
“–Evlâdım, şu şu günahları terk eyle…” der.
Genç hayretle:
“–Bu günahları işlediğimi nereden bildiniz yâ İmâm?” diye sorar.
İmâm-ı Âzam:
“–Evlâdım, şu an aldığın abdest sularından…” buyurur.
Diğer taraftan, pek riâyet edilmeyen sünnetlerden biri olan misvak kullanmaya îtinâ da çok mühimdir. Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- buyururlar:
“Misvak kullanılıp kılınan namaz, misvak kullanılmadan kılınan namazdan (fazîlet bakımından) yetmiş derece daha üstündür.” (Ahmed, Müsned, VI, 272)
“Misvak hem temizleyici, hem de Rabbin rızâsını kazandırıcıdır.” (Buhârî, Savm, 28)
Mâlumdur ki namaz ibadeti, tekbir, tehlîl, tesbîh ve kıraat vesîlesiyle baştan sona lisânın dâhil olduğu bir ibadettir. Bu bakımdan o ulvî terennümlerin tezâhür ve telâffuz mekânı olan ağızların misvaklanması, lâfızlarda sühûlet ve letâfetin temini ile kalbin sükûn ve huzuruna vesîle olacağı âşikârdır.
Diş macunu ve fırçası ile, dişlerin temizlenmesi temin edilmekle beraber, misvak kullanmada bugün tespit edilmiş pek çok sıhhî fayda mevcuttur. Hadîs-i şerîflerde buyrulduğu gibi misvakın, diş çürümesinden mide rahatsızlığına kadar daha nice faydaları olduğu muhakkaktır.
Dişleri eriyen çilekeş bir hasta, uzun bir müddet bu dertle muzdarip olduktan sonra nasıl şifâya kavuştuğunu şöyle anlatmıştı:
“–Dişlerimin erimeye başladığını görünce doktor doktor dolaştım. Kullanmadığım ilâç ve mâcun kalmadı. Nihâyet bir dostum bana misvakı tavsiye etti ve onda müstesnâ şifâlar bulunduğunu söyledi.
Daha evvel hiç misvak kullanmamıştım. Büyük bir ümitle ve biraz da çâresiz olduğumdan, hemen misvak kullanmaya başladım. Çok geçmeden ilâhî bir lûtuf olarak dişlerimin erimesi durdu. O gün bugündür misvakı terk etmiyorum.”
Namaz Fıkhını Öğrenmenin Önemi
Namaza hazırlığın en mühim hususlarından biri de hiç şüphesiz;
“İlimle birlikte amelin azı da çoğu da sana fayda verir, cehâletle ise amelin azı da çoğu da sana fayda vermez.”[1] hadîsine nazaran, abdestte nelerin farz, nelerin sünnet; namazda da nelerin farz, vâcip ve sünnet olduğunu ayrı ayrı bilmenin ehemmiyetini idrâk etmektir.
Ayrıca abdestle birlikte namaz için dış uzuvlarımızı temizlediğimiz gibi gönlümüzü de kin, haset ve diğer mânevî kirlerden temizleyip, günahlardan arınmış olarak namaza hazır olmaya gayret etmeliyiz. Buna mânî olacak şeytanın ve şeytan vasıflı insanların yaldızlı hîle ve tuzaklarına karşı uyanık ve firâsetli olmalıyız.
Ârifler, âyet-i kerîmedeki:
“Elbiseni temizle!” (el-Müddessir, 4) beyânını;
“Allâh’ın huzûruna çıkmak demek olan namaz için zâhirini ve bâtınını temiz tut; güzel ahlâk ile ahlâklan!” şeklinde îzah ve tatbik etmişlerdir.
Bu istikâmette hadîs-i şerîfte buyrulan:
“Namaza kalkabilmek için bel ve karınlarınızı hafifletip inceltin!..”[2] beyânına riâyet etmek, namaza hazırlık bakımından kalplerde ferahlık ve ibadete iştiyak vesîlesidir.
Bu hadîs-i şerîfte kastedilen birinci husus, harama bulaşmamak; ikincisi de, vücudu hantallaştıracak derecede doldurmamak, yani az yemektir.
Dipnotlar:
[1] Hakîm et-Tirmizî, Nevâdiru’l-Usûl, IV, 101.
[2] Bkz. Ebû Nuaym, Hilye, VII, 255; Süyûtî, el-Câmiu’s-Sağîr, no: 6581.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Kulu Allâhʼa Yaklaştıran NAMAZ, Erkam Yayınları