Minare Ne Demek? Minare Nedir, Ne İşe Yarar?

Minare ne demektir? Minare neden vardır? Minare ne işe yarar? İslam’da ilk minare hangi camiye aittir? Kısaca minarenin tarihi.

Müezzinlerin ezan okuması ve okunan ezanın çevreden rahatça duyulabilmesi için câmilerle birlikte yapılan bir, iki veya üç şerefeli, zarif yapılı, yüksek kulelerden her birine  “Minare” denir.

MİNARE NEDİR?

Minare sözlükte, “camilerde müezzinin ezan okuduğu, sela verdiği, şerefesi olan, çoğunlukla taştan, yüksek ve ince yapı” demektir.

İSLAM’DA İLK MİNARE HANGİ CAMİYE AİTTİR?

İslamiyet tarihinde ilk minare Mısır’n başkenti Yeni Kahire’deki Amr İbn Al-As camisinde inşa edildi. Minare ana parçaya Emevi Halifesi Muaviye döneminde vali Meslem bin Muhalled tarafından 678 yılında eklendi.

Arap, İran, Hint, Türk, Mısır minare şekilleri farklıdır. 

Karahanlılar 992 yılında Batı Türkistan’ı alarak ilk tuğla minarelerini inşa ettiler. Karahanlı minareleri oldukça önemlidir. Adeta bir kule görünümü veren minareler, yukarı doğru daralan, silindirik gövdeli yüksek yapılardır. Gövde, kaide üzerinde yükselir ve yüzeyinde mazgal pencereler yer alır. Gövde, şeritlere ayrılır ve her şeritte farklı bir tuğla dizimiyle oluşturulan süslemeye yer verilir. Külah kısmı bulunmayan minareler, daha çok kubbeyle son bulur.  Karahanlı döneminden kalan Özkent (Uzgend), Burana ve Kalan minareleri, bu türün önemli örnekleridir.

Gazneliler minareleri, taştan bir kaide üzerine, yıldız biçiminde köşeli bir plân veren bir alt gövde üzerinde silindirik üst gövdeden oluşmaktaydı.

Selçuklular İran’da silindirik, ince, uzun minareleriyle kendilerine en uygun şekli yaptılar. 1058 tarihli Damgan Mescid-i Cuması’nın minaresi, 1060 tarihli Save Mescid-i Meydan minaresi ile Mescid-i Pâ Menar’ın silindirik minaresi Selçuklu minarelerinin en güzel örnekleri arasında yer alır. Selçuklular İran’da tuğla kullanırken Anadolu’da taş kullandılar. Ayrıca minarenin konumu, ana yapıya mesafesi ve boyutları da yer yer değişmektedir.

Osmanlı minareleri ve şerefeleri süsleme sanatlıdır. Boyları 10 ila 40 metredir. Camiye bitişik veya ayrı hatta biraz uzaktaki minarenin yapımında taş, tuğla ve horasan harcı kullanıldı.

Minare sanatının büyük ustası Mimar Sinan bu yapı öğesine geometrik ve zarif şeklini vermiştir. İnce çubuk ve kabartma süslü minarenin benzersiz örneği Şehzade Camii minareleridir. Selimiye Camii’nde uyguladığı teknikte minarenin üç şerefesine ayrı merdivenlerden çıkılmakta ve her merdivenden çıkan diğerini görmemektedir.

Bayezit Camii minaresinde renkli süsleme tekniği kullanıldı. Hırkai Şerif Camii, Ortaköy Camii, Dolmabahçe Camii minarelerinde süsleme sonuna kadar kullanıldı. Klasik, rokoko dışında gotik, korint tarzlarında minareler dahi vardır, Bahçekapı Hacı Küçük Camii, Ali Paşa Mescidi ve Suadiye Camii minareleri gibi.