Lakit Ne Demek?

Lakit nedir, ne anlama gelir? İslam’da lakitin (buluntu çocuk) hükmü nedir?

Lakit sözlükte; yerden kaldırıp alınan şey demektir. Bir fıkıh terimi olarak lakît; ailesi tarafından yoksulluk korkusu veya zina töhmeti gibi bir nedenle sokağa atılmış yahut kaybolmuş çocuğu ifade eder. Buna göre lakît, doğumun peşinden sokağa atılmış çocuk veya henüz temyiz gücüne ulaşmamış küçük çocuktur. Şâfiîlere göre korunmaya muhtaç oldukları için, mümeyyiz küçükle akıl hastaları da bu kapsama girer.^[1]

İSLAM’DA LAKİTİN HÜKMÜ

Hanefîlere göre, terkedilmiş olarak bulunan çocuğun alınması müstehaptır. Alınmadığı takdirde helâk olmasından korkulan çocuğun alınması kifâî farz, çocuğun yerini bulandan başkası bilmiyorsa, alınması farz-ı ayn olur.

Çoğunluğa göre, bulunmuş çocuğu almak farz-ı kifâye, helâkından korkulan çocuğu almak ise farz-ı ayn’dır.^[2]

Bırakılmış bir çocuğu bulup alan kimsenin akıllı, ergen, çocuğu korumaya muktedir ve iyi ahlâklı olması gerekir. Aksi durumda hâkim çocuğu ondan alıp, güvenilir başka birisine verebilir.

Şâfilere göre lakîti alanın akıllı, ergen, hür, reşid ve Müslüman olması, adâletli ve fâsıklıktan uzak bulunması gerekir. Bu yüzden sefih, fâsık ve gayrimüslimlerin alacağı buluntu çocuklar onların ellerinden alınır.^[3]

Bırakılmış çocuğu birden çok kimseler bulmuşsa, çocuk kendisi için daha yararlı olana verilir. Eşitlik durumunda tercih hakkı hakimindir. Şâfiî ve Hanbelîlere göre böyle bir durumda kur’aya başvurulur.^[4]

Dipnotlar:

^[1]. Serahsî, el-Mebsût, age, X, 209; Kâsânî, age, VI, 197; İbnü’l-Hümâm, age, VI, 110; Şirbînî, age, II, 418. ^[2]. Kâsânî, age, VI, 198; İbnü’l-Hümâm, age, 110; İbn Rüşd, age, II, 259. ^[3]. Serahsî, age, X, 207, 208; Şirbînî, age, II. 418. ^[4]. Serahsî, age, X 217; Şirbînî, age, II, 419.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle Aile İlmihali, Erkam Yayınları