Karamanlı Yusuf Paşa Kimdir?

Karamanlı Yusuf Paşa kimdir? ABD’yi haraca bağlayan Osmanlı paşası, Karamanlı Yusuf Paşa’nın kısaca hayatı.

Karamanlı Yusuf, 1766 yılında Trablus’ta Türk kökenli Karamanlı Hanedanı’nın bir üyesi olarak doğdu. Yusuf Paşa, 1795 yılında Trablus’a gelerek ve Tunus Beyi Hammuda Paşa’nın yardımı ile tahta geçti.

TRABLUS PAŞASI

Libya’yı 1711’den 1835’e kadar yöneten Karamanlı sülalesinin en ünlü ismi olan “Trablus Paşası” lakaplı Yusuf Paşa, Amerika Birleşik Devletleri’ne ilk savaş ilan eden devlet başkanı olarak biliniyor.

Yusuf Paşa’nın Trablus’u yönettiği (1795-1832) dönemlerde Cezayir, Tunus ve Trablus denizcileri Akdeniz’de ticaret yapan gemilerin himayeliğini yapıyor ve denize giren gemilerden vergi alıyordu.

İngiltere, Danimarka, Hollanda, Portekiz, Fransa ve İsveç gibi ülkeler Kuzey Afrika denizcilerine ve haliyle Yusuf Paşa’ya da vergi ve hediyeler gönderdi.

ABD’Yİ HARACA BAĞLADI

Yusuf Paşa, ABD ile Trablusgarp arasında 4 Kasım 1796 tarihinde yapılan Trablus Anlaşması’na da (Treaty of Tripoli) imza atan isim olarak geçiyor.

Söz konusu anlaşma dönemin ABD Başkanı John Adams tarafından Senato'ya sunulmuş ve 10 Haziran 1797 tarihinde onaylanmıştı.

DERNE MUHAREBESİ (1805)

Derne Muharebesi, 27 Nisan-13 Mayıs 1805 tarihleri arasında Derne'de Amerikan deniz piyadeleri ve yerel paralı askerler ile Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Trablusgarp Eyaleti gerçekleşen bir muharebedir.

10 Amerikan deniz piyadesi,300 Arap,38 Yunan ve farklı milletlerden yaklaşık 50 askerden oluşan ordu William Eaton ve Karamanlı Yusuf Paşa’nın kardeşi Karamanlı Hamit komutasında Mısır’dan yola çıkarak Trablusgarp eyaleti’ne bağlı Derne’ye kadar 500 mil boyunca Libya çöllerinden ilerledi. Derne’ye varana kadar en ufak bir kuvvetle bile karşılaşmayan ordu 27 Nisan 1805 yılında Derne’ye ulaştı. Ulaşır ulaşmaz Derne zapt edildi. William Eaton’un Trablus üzerine yürüme planları başarısız oldu ve 6 hafta boyunca Karamanlı Yusuf Paşa’nın saldırılarıyla uğraştılar. 11 Haziran 1805’e Karamanlı Yusuf Paşa, ABD ile barış yaptı ve savaş bitti.

Son döneminde ekonomik sıkıntılardan dolayı Libya’da çıkan hadiselerden ötürü 1835 yılında yerini oğluna bırakarak vazifesinden feragat etti. 1835 yılında Trablus’ta vefat etti.

ADI TÜRKÜLERE KONU OLDU

Özellikle de deniz savaşlarındaki kahramanlıkları ile bilinen Yusuf Paşa ve evleri Anadolu’da Türkülere bile konu oldu.

Orta Anadolu menşeli “Aşağıdan Yusuf Paşam gelende” türküsünün Trablus Paşası Karamanlı Yusuf için söylendiği rivayet ediliyor.

Türkünün sözleri şöyle:

Aşağıdan Yusuf Paşam gelende

Düşmanına göğüs geren merd olur

Şahin kocasa da vermez avını

Aslı kurttur kurt yavrusu kurt olur.

Arap atlar yedim yedim yedeller

Olanca malımı talan edeler

Emek çekip yaptırdığım odalar

Korkarım ki düşman konar yurd olur.