Karaborsacılık Dinimizde Neden Haram Kılınmıştır?

Sorularla İslam

Karaborsacılık (İhtikâr) nedir? Alışverişte karaborsacılığın (ihtikâr) hükmü nedir ve hangi tür mallar ihtikâr kapsamına girer? Karaborsacılık dinimizde neden haram kılınmıştır?

Karaborsacılık (İhtikâr), “yiyecek maddeleri satın alıp fiyatları yükselsin diye saklamak” demektir.

KARABORSACILIK (İHTİKÂR) NEDEN HARAMDIR?

İmam Ebû Yûsuf’a göre, sadece yiyeceklerde değil, bütün ihtiyaç maddelerinde ihtikâr geçerlidir.

İhtikâr, tahrimen mekruh olup bunu yapan kimse Allah katında sorumludur. Karaborsacılık haksız bir kazanç yoludur. İhtikârda kırk günlük süre belirtilmesi, dünyada yapılacak işlem itibariyledir. Yoksa halkın ihtiyacı olan malı, az bir müddet olsa bile, saklayıp halka zarar veren kimse günah işlemiş ve ahirette azabı hak etmiş olur.

Karaborsacılık yapan, kendi menfaati için başkalarını zarara ve sıkıntıya sokan, içinde yaşadığı topluma zulüm ve haksızlık eden kimsedir.

Dürüstlükle ve ahlaki değerlerle bağdaşmayan, din kardeşliği anlayışına ters düşen karaborsacılık ve vurgunculuk, Müslümana asla yakışmayan çirkin bir iş, kötü bir davranıştır.

Kendi menfaati için başkalarının zarara uğramasını beklemek, biraz daha fazla kazanmak için toplumun sıkıntıya düşmesini arzu etmek ne fena huydur.

Peygamber (s.a.v.) Efendimiz, bunların iç yüzünü şöyle açıklıyor:

“Karaborsacı ne kötü insandır! Ucuzluk olunca üzülür, pahalılık olunca sevinir.” (Mecmau’z-zevâid, IV, 101, hadisi, Taberânî rivayet etmiştir.)

Bir hadis-i şeriflerinde de, “Malı piyasaya süren kazanır, saklayıp biriktiren lanetlenir.” buyurmuştur. (İbn Mace, “Ticâret”, 6.)

Peygamberimizin (s.a.v.) şu uyarılarına da dikkat edelim.

Buyuruyor ki:

“Kim karaborsacılık yaparsa, o, asidir, günahkârdır.” (Müslim, “Müsâkât”, 26, Tirmizî, Buyu’”, 40.)

“Her kim, Müslümanların yiyecekleri üzerine karaborsacılık yaparsa, Allah onu cüzzam hastalığına müptela kılar ve onu iflas ettirir.” (İbn Mâce, “Ticâret”, 6.)

“Kırk gün ümmetimin yiyecek maddelerinde karaborsacılık yapan kimse, sonra bu kazancını sadaka olarak dağıtsa onun bu sadakası kabul edilmez.” (İbn Asakir rivayet etmiştir.)

Kaynak: İslam İlmihali, Diyanet