Hac İle Umre Yapmaya Engel Olan Hususlar (Şafii Fıkhı)

FIKIH

Hac ile umre yapmaya engel olan hususlar nelerdir?

Kişinin farz veya nafile hac ve umre yapmasına engel olan hususlar şun­lardır:

  • Koca engeli: Koca, karısını gerek farz gerekse nafile hacca veya um­reye gitmekten men edebilir. Şafiî mezhebi dışındaki diğer mezheplere göre koca, karısını farz haccı eda etmekten men edemez.
  • Ebeveyn engeli. Anne veya baba, evlâdının nafile hac veya umreye gitmesine engel olabilir, ama farz olan hac veya umreye gitmesine engel ola­maz. Bir evlâdın farz hac veya umre olsa bile anne ve babasından izin alması sünnete uygun bir davranıştır. Ergenlik çağına gelmemiş çocukların, Allah rızâsı için yaptıkları her hac, nafile hac hükmündedir.
  • Kölelik engeli: Köle, efendisinin iznini almadan hacca ve umreye gidemez.
  • Kısıtlılık, Borç, Haciz ve Hapis engeli: Kısıtlı kişi, velisinin ya da vasisinin izni olmadan hac­ca gidemez. Parayı israf etmesin diye velisinin de onunla birlikte gitmesi ge­rekir. Alacaklı kişi, vadesi geldiği halde ödeme imkânı olmasına rağmen gerekli ödeme­yi yapmayan borçlusunu hacca gitmekten menedebilir. Ancak borçlusu ihrâma girmiş ise, onu ihrâmdan çıkaramaz. Haksız yere veya ödeme imkânı olmadığı için borcu yü­zünden hapse düşen kişi, hac için ihrâma girmiş olsa bile ihrâmdan çıkabilir.
  • Düşman engeli: İhrama girdikten sonra düşman engeliyle karşılaşan ve hac menâsikini edaya, düşmanla çarpışmadan ya da elindeki bütün malı düş­mana kaptırmadan imkân bulamayan kişi, bu sıkıntıdan kurtulmayı umduğu bir süre bekler; düşman engeli ortadan kalkmayınca da kurbanlık vasfını taşıyan bir hayvan keserek tıraş olup veya saçlarını kısaltıp ihrâmdan çıkar. İhrama girdikten sonra hastalanan bir kişinin ihrâmdan çıkması caiz olmaz. Hanefî mezhebine göre ise ihrâmlı kişi hastalandığında, tıpkı düşman en­geliyle karşılaşmış gibi ihrâmdan çıkabilir.

ŞAFİİ MEZHEBİ VE ŞAFİİ HAZRETLERİ

Şafi mezhebi; İmam Şafi’ye (r.a) nisbet edildiği için bu adla anılmıştır. Şâfi mezhebinin kurucusu sayılan İmam Şafi (r.a) 767 (Hicri 150) yılında Gazze şehrinde (Filistin) doğdu.

Şafi mezhebi önce Mısır’da sonra kısmen Suriye, Yemen, Irak ve Mâverâünnnehir’de yayıldı. Günümüzde Irak, Suriye ve Anadolu’nun güney ve doğu bölgelerinde Şafi mezhebi yaygındır.

Kaynak: Hasan Serhat Yeter, FIKIH 1 (Şafii Mezhebi), 2017