Evlilikte, Çocukların Geçim Masrafları Kime Aittir?

Sorularla İslam

Günümüzde karı koca meslek sahibi olarak çalışıyor ve her ikisinin de geliri bulunabiliyor. Toplum içinde “hayat müşterektir” denilerek doğacak çocukların bakım, eğitim ve geçim masraflarının her iki eş tarafından karşılanması gerektiği söyleniyor. İslâm’a göre asıl sorumluluk kimin üzerindedir?

Çocukların geçim masrafları, erkek çocuğu meslek sahibi olup kendi geçimini sağlayacak duruma gelinceye, kız çocuğu ise evleninceye kadar babalarına aittir. Anneleri, geliri bulunsa bile bu masraflara katılmaya zorlanamaz. Kendiliğinden katılırsa bu onun ahlâkının güzelliğinden olup, bundan dolayı sadaka ecri alır. Kur’ân’da şöyle buyurulur: “Eğer (çocuklarınızı) sizin için, anneleri emzirirlerse, onlara emzirme ücretlerini tam olarak veriniz.”[1] Bu âyet, çocuğun nafakasının babaya ait olduğunu gösterir. Nitekim, Ebû Süfyan’ın karısı Hind binti Utbe’nin sorusu üzerine, Hz. Peygamber, Ebû Süfyan’ın malından kendisine ve çocuklarına yetecek kadarını, iyi bilinen örfe göre alabileceğini bildirmiştir.[2]

Erkek veya kız çocuklarının kendine ait mal ve geliri bulunursa, geçim masrafları öncelikle kendi gelirlerinden karşılanır.

Ebû Hüreyre’den rivâyete göre, yanında 5 dinarı olan birisinin, bunları hangi sıraya göre harcaması gerektiğini sorması üzerine, Allâh’ın Rasûlü, önce kendi ihtiyacına, sonra eşine, sonra çocuklarına, sonra hizmetçisine, sonra da uygun bulacağı bir yere harcamasını bildirmiştir.[3]

Dipnotlar:

[1]. Talâk, 65/6. [2]. Buhârî, Büyû’, 95; Nesâî, Kudât, 31; İbn Mâce, Ticârât, 65. [3]. Nesâî, Zekât, 54, büyû7, 84; İbn Hanbel, II, 251, 471, III, 205; bk. Ebû Dâvûd, Itâk, 9.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle Aile İlmihali, Erkam Yayınları