“Eşariler Bendendir, Ben De Onlardanım” Hadisi
Eş’arîler, Peygamberimizin (s.a.s.) takdirini nasıl kazandı? Peygamber (s.a.s.) Efendimiz’in, “Eş’arîler bendendir, ben de onlardanım” sözünü söylemesinin hikmeti nedir?
Ebû Mûsâ el-Eş’arî radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Eş’arîler, gazâda azıkları tükenmeye yüz tuttuğu veya Medine’de ailelerinin yiyeceği azaldığı zaman, yanlarında ne varsa getirip bir yaygıya dökerler. Sonra bunu bir kapla aralarında eşit olarak paylaşırlar. İşte bu sebeple Eş’arîler bendendir, ben de onlardanım.” (Buhârî, Şirket 1; Müslim, Fezâilü’s-sahâbe 167)
Hadisin Açıklaması
Yardımlaşma konusundaki davranışlarıyla Peygamber Efendimiz’in takdirini kazanan Eş’arîler, Yemen’de yaşayan bir kabile olup hadisimizin râvisi Ebû Mûsâ el-Eş’arî de bu kabileye mensuptur.
Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz Eş’arîleri, tıpkı kendisi gibi yardımlaşmayı sevdikleri, sıkıntı zamanında herkesin elinde olanı ortaya koyarak zenginle fakiri eşit hale getirdikleri için beğenmektedir. Nitekim Peygamber aleyhisselâm Hevâzin Gazvesi de denilen Huneyn Gazvesi esnasında bu uygulamayı yapmıştır. Şöyle ki:
Mücâhidlerin yiyecekleri tükenmeye yüz tutunca, Peygamber Efendimiz’e gelerek:
- İzin verirsen develeri keseceğiz, dediler.
Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem de onlara izin verdi.
Bunu duyan Hz. Ömer, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz’in huzuruna gelerek:
- Yâ Resûlallah! Bunların develeri gittikten sonra hiçbiri sağ kalmaz, dedi.
O zaman Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem, Hz. Ömer’e şu emri verdi:
- “Orduya ilân et! Herkes arta kalan azığını alıp gelsin.”
Yere meşin bir yaygı serildi. Müslümanlar yanlarında bulunan azıklarını bunun üzerine koydular.
Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ayağa kalkarak bu erzakın bereketlenmesi için dua etti. Sonra İslâm askerleri yanlarında ne kadar boş kap varsa alıp geldiler ve yaygı üzerindeki yiyeceği bunlara avuç avuç doldurmaya başladılar. Doldurulmadık bir kap kalmadı. Erzakın bir o kadarı da arttı. Bu mûcize, Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’i pek sevindirdi. Mübârek dişleri görününceye kadar güldü. Sonra da Allah Teâlâ’ya şükrünü şu sözlerle ifade etti:
- “Eşhedü en lâ ilâhe illallah ve ennî Resûlullah: Allah’tan başka ilâh bulunmadığını, benim de O’nun Resûlü olduğumu kesinlikle belirtirim.” (Tecrid Tercemesi, VII, 422)
Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ve onun ileri gelen sahâbîleri, Müslüman kölelerin işkenceye uğratıldığı günlerde, din kardeşlerinin sıkıntıya düştüğü zamanlarda ve İslâm ordusuna yardım etmek gerektiğinde bütün servetlerini ortaya koymuşlardır.
Bir Müslüman din kardeşlerinin ıstırabını gönlünde duymalı, onların sıkıntısını azaltmak için elinden geleni yapmalıdır. Allah Teâlâ’yı en fazla memnun eden davranış, bir kulunun, kendinden çok başkalarını düşünmesi, onların rahatını kendi rahat ve huzuruna tercih etmesidir.
Hadisten Öğrendiklerimiz
- Yolculukta veya diğer zamanlarda yiyecek sıkıntısı çekildiğinde yardımlaşmak ve elindekini olmayanlara vermek güzel bir harekettir.
- İnsanların sıkıntısını gidermek için fedakârlık etmek ve kendisinden önce başkalarını düşünmek, Allah’ı ve Peygamber’ini memnun eder.
- Eş’arîler, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in takdirini kazanmış değerli mü’minlerdir.
Kaynak: Riyazüs Salihin, Erkam Yayınları