Destimal-i Şerif Nedir?

Destimal-i Şerif nedir? Destimal-i Şerif, kimlere hediye edilirdi ve niçin saklanırdı? Destimal-i Şerif nasıl bulundu? Osmanlı’dan kalan kıymetli emanet: “Destimal-i Şerif…”

Destimal (destmal veya destemal) Farsça bir kelime olup sözlükte, “El ve yüz silmeye yarayan mendil, peşkir, yağlık vb. şeyler” demektir.

Destimal; pamuk, keten ve ham ipekten çok sık olarak dokunurdu. Hediyelik olanlarına dokunurken veya sonradan ipek ve sırma ile hediye edilecek kişiye göre âşıkāne veya dindârâne mısrâlar, çeşitli nakışlar işlenirdi.

DESTİMAL-İ ŞERİF NEDİR?

Destimal-i Şerif ise Topkapı Sarayı’nda, kutsal emanetlerden Hazret-i Muhammed’e (s.a.s.) ait Hırka-i Saadet ziyaretlerinde dağıtılan ince tülbentleri ifade ediyor.

Sarayda Enderunlular tarafından yıl boyunca tahta kalıplarla basılarak hazırlanan ve Osmanlıca yazılar bulunan destimaller, Ramazan ayına kadar Hırka-i Saadet Dairesi’ndeki Destimal Odası’nda muhafaza edilirdi.

Topkapı Sarayı’nda her sene Ramazan’ın 15’inci günü bir program düzenlenirdi. Hazret-i Muhammed’in (s.a.s.) hırkası özel sandıktan çıkarılır ve önceden hazırlanmış destimaller ona tek tek dokundurulurdu. Bu mendiller, Kutsal emanetlerin ziyareti esnasında Hırka-i Saâdet’in üzerine konurmuş. Ziyaretçi bu şekilde hırkayı öpermiş ve bu sayede Hırka-i Saâdet’in yıpranması da önlenirmiş.

Daha sonra Destimal-i Şerif adıyla anılan bu mendiller misafirlere hediye edilirdi. Her bir misafir bu mendilleri ömür boyu özenle saklar, vefat ettiğinde kefenlenmeden önce yüzlerine kapatılmasını vasiyet ederdi.

DESTMAL-İ ŞERİF NASIL BULUNDU?

Bursa’da bulunan Destimal-i Şerif, soyu Akkoyunlulara uzanan, Osmanlı döneminde 56 paşa çıkaran ve kuşaktan kuşağa geçen Bosna Hersek Sancak Beyliğini dört asır yürüten “Çengiç” ailesinin, müzeye bağışladığı barutluktan çıktı.

Sultan 2’nci Abdülhamid tarafından Haydar Çengiç’e hediye edilen, üzerinde Osmanlıca yazılar bulunan ve manevi değeri büyük olan Destimal-i Şerif Ramazan ayı dolayısıyla Bursa Kent Müzesi’nde ziyarete açıldı.

Yaklaşık 1,5 yıl önce Bursa’nın köklü ailelerinden Çengiç ailesinin son ferdi Leyla İlova’nın, atalarından kalan kılıç, ateşli silah, tılsımlı gömlek, tekstil malzemeleri, ferman, barutluk gibi eşyaları müzeye bağışladı.

Bu eşyalar, bir yıl boyunca sergide kaldı. Bir gün silahlar ve barutluklar temizlenirken, açılan barutluğun içinden bir bez tülbent çıktı. Tülbent açılınca üzerindeki Osmanlıca yazılar vesilesiyle bunun Destimal-i Şerif olduğu tespit edildi.

DESTİMAL-İ ŞERİF ÖRNEĞİ

Yukarıdaki Destimâl-i Şerif’te şu dörtlük yazıyor:

Hırka-i Hazret-i Fahr-i Rüsül’e
Atlas-ı çerh olamaz pây-endâz
Yüz sürüb zeyline takbîl iderek
Kıl Şefî-i Ümem’e arz-ı niyâz

(Peygamberlerin kendisiyle iftihar ettiği Hazret-i Peygamber’in hırkasına,
Feleğin mavi atlası (gökyüzü) paspas bile olamaz.
Eteğine yüz sürüp öperek,
Yalvar ümmetlerin Şefaatçisi’ne.)