Bain Talak Ne Demek?
Bain talak (boşama) nedir?
Kocaya boşadığı eşine ancak yeni bir nikâhla dönme imkânı veren boşama türüdür. Boşama üçüncü kez olmuşsa, buna büyük ayrılık (beynûnet-i kübrâ) denilir ki artık kadın başka birsiyle geçerli bir evlilik yapıp, bu ikinci evlilik ve buna bağlı iddet süresi sona ermedikçe, yeni bir nikâhla da dönme imkânı bulunmaz. Açık sözcüklerle ve normal olarak yapılan boşanmalar ricî nitelikli iken, bunların dışında kalan ve hakkında bain talak olduğuna dair nass (ayet-hadis) bulunan talaklar, kesin boşama çeşidine girer.
BAİN (KESİN) TALAK ÇEŞİTLERİ
Bâin (kesin) talak çeşidine giren boşamalar şunlardır: Nikâhtan sonra, cinsel birleşme olmadan önce meydana gelen boşamalar,[1] tarafların bir bedel üzerinde anlaşarak boşanmaları (muhâlea) [2] veya kocanın üçüncü boşama hakkını kullanarak yaptığı boşamalar[3] bâin talaktır. Bunların dışında Hanefîler’e göre, kocanın kinâyeli sözlüklerle veya şiddet ve aşırılık ifade eden kelimelerle yaptığı boşamalar da bâin talak niteliğindedir. Şâfi ve Hanbelîler’e göre ise bu tür boşamalar ric’î talak sayılır.
Bâin boşamada evlilik derhal sona erer ve kadın üç hayız süresince iddet bekler ve kadın iddet nafakası alır. Teslim alınmayan mehir peşine dönüşür. İddet içinde eşlerden birisi ölürse diğeri ona mirasçı olamaz. Ancak ölüme götüren bir hastalığa yakalanan kimse eşini boşar ve eşi iddet beklerken ölürse, boşama hakkını kötüye kullandığı kabul edilerek kadın mirasçı olur. Ahmed İbn Hanbel’e göre, ölüm hastası koca iddetten sonra da ölse, kadın evlenmediği sürece ona mirasçı olur. İmam Mâlik’e göre ise, bu durumdaki kadın evlenmiş olsa bile ilk kocasına mirasçı olur.
Boşama, Kur’ân ve sünnette belirlenen usûle göre yapılıp yapılmamasına göre sünnî ve bidî talak olarak ikiye ayrılır.
Dipnotlar:
[1]. Ahzâb, 33/49. [2]. Bakara, 2/229. [3]. Bakara, 2/230.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle Aile İlmihali, Erkam Yayınları