Vaazlarda Konu Seçimi

Vaazlarda konu seçimi nasıl yapılmalıdır?

Vaizin ilk işi konu seçimidir. Konu cemaatin ihtiyacına göre belirlenmelidir. Cemaatin ihtiyacının ne olduğu, sürekli bir gözlemi gerektirir. Bu yüzden vâiz, görev yerinde etrafına karşı sürekli bir duyarlılık içinde bulunmak zorundadır. “Müslümanların derdini derd edinmek” vâizin konu seçimi açısından değişmeyen önemli bir niteliği olmalıdır.

İnsanlar günlük problemlerine acil pratik çareler arar. Günlük hayatı ilgilendirmeyen bilgi seviyesi yüksek meseleleri konu edinmemeli. Çünkü bu tür konular cemaatin ilgisini çekmez, dinlemekten uzaklaştırır. Bu yüzden cemaatin ilgisini çeken, günlük hayatında ihtiyacı olan konuları seçmeli ve anlatmalı.   Nitekim Peygamber Efendimiz (sas) de “Muhatapların ihtiyaç ve maslahatlarının gereğine uygun olarak konu seçer ve konuşurdu”.

Konuların günlük hayatla ilgisinin belirtilmesi, vaazın canlılığını ve dinamizmini sağlar. Din de zaten dinamik yaşayış ilkelerinden oluşmaktadır. Nasıl ki bir doktor hastalık emaresi gördüğü bir kişi ile o farkında olmasa bile ilgilenmek sorumluluğunda ise, bir vâiz de cemaatini ikna ederek, tesbit ettiği noksanlarını giderme sorumluluğundadır. -Bu noktada kendisi de bir “Gönül Doktoru” olmalıdır.- Yani anlatılabilirse her konu günceldir. Anlatılamazsa, en güncel konu bile “eski” dir.

Konularını kutsal günler ve haftalara göre belirlemeli. Bayram vaazlarında İslâm’ın itikad, ibadet, ahlak, muamelat, eğitim gibi ana bölümlerinden biri veya kardeşlik, paylaşma, kurban gibi bir konu olarak seçilir. Genel prensipler, iknâ edici, sevdirici bir üslûp içinde verilir. Bayramdan bayrama camiye gelmiş olanların, İslâmi meselelere karşı meraklarını uyandırmaya gayret edilir, onlara karşı asla küstürücü bir tavır takınılmaz.

Mübarek gün ve gecelerde yapılacak vaazlarda da uzun uzun o gecenin hikâyesi değil, böyle gecelerin cemaate kazandırılması gereken dini uyanıklık ve insani değerler üzerinde durulur. “Dini bütün bir Müslüman olmak” için yapılması gerekenlerin duyurulmasına özen gösterilir.