Nesep Nedir?

Nesep nedir, ne anlama gelir? İslam fıkhına göre nesep terimi ne demektir? Nesep ile ilgili ayet ve hadisler.

Nesep sözlükte; soy, hısımlık, bir kimsenin kan bağı olan kişilerle soy bağlantısı demektir. Bir fıkıh terimi olarak nesep, çocuğu anne-babasına ve ailesine bağlayan kan ve soy bağını ifade eder.

Nesep, aynı soydan gelen aile fertlerini birbirine bağlayan önemli bir ortak değerdir. Aile fertleri bununla biri diğerinin cüz’ü ve parçası olacak şekilde bağlanır. Çocuk babasının bir parçası, baba da onun bir bölümü olur. Bir çocuğun anne ve babası belirli olarak dünyaya gelmesi ve bir aile yuvasının sıcaklığını, hısımlarının sevgi ve yakınlığını duyarak yetişmesi Cenâb-ı Hak’kın önemli bir nimetidir.

NESEP İLE İLGİLİ AYET VE HADİSLER

Allah Teâlâ şöyle b0uyurur:

“Sudan (meniden) bir insan yaratıp onu nesep ve sıhriyet (kan ve evlilik bağından doğan) yakınlığa dönüştüren O’dur. Rabbinin her şeye gücü yeter.” ^[1]

“Sur’a üflendiği zaman, artık o gün insanların arasında soylar yoktur ve onlar birbirine soylarını sormazlar (Çünkü artık bunun bir öneminin kalmadığını herkes anlamış olur)” ^[2] Bir insandan meydana gelen nesle “soy veya zürriyet” denilir. Kur’ân’da bütün insanların birbirinin zürriyeti olarak devam ettiği belirtilir.

“Ey insanlar! Doğrusu Biz sizi bir erkekle bir dişiden yarattık ve birbirinizle tanışasınız diye sizi milletlere ve kabilelere ayırdık. Şüphesiz ki Allah katında en üstün olanınız, O’na karşı gelmekten en çok sakınanınızdır. Gerçekten Allah her şeyi bilir, her şeyden haberdardır.” ^[3]

İslâm, babalara çocukların nesebini inkâr etmeyi yasakladığı gibi, kadınlara da çocuğun nesebini gerçek babadan başkasına nisbet etmeyi yasaklamış ve bunu cennetten mahrum kalma nedeni olarak bildirmiştir. Hadiste şöyle buyurulur: “Bir kadın kendilerinden olmayan kimseyi bir aileye sokarsa, Allah’tan bir şey bulamaz. Allah onu cennete sokmaz. Bir erkek de çocuğa bakar olduğu halde onun nesebini inkâr ederse, Allah onunla kendisi arasına perde koyar ve onu kıyamete kadar öncekilerin ve sonrakilerin önünde rezil ve rüsvay eder.” ^[4]

Çocukların da kendi babalarından başkasına neseb iddia etmesi yasaklanmıştır. Hadiste şöyle buyurulur: “Bilerek, babasından başka kimseye nesep iddiasında bulunana cennet haramdır.” ^[5]

Dipnotlar:

^[1]. Furkan, 25/54. ^[2]. Mü’minûn, 23/101. ^[3]. Âl-i İmrân, 3/33, 34; bk. el-İsra, 17/3; Meryem, 19/58. ^[4]. Ebû Dâvûd. Talâk, 29; Nesâî, Talâk, 47; İbn Mâce, Ferâiz, 13; Dârimî, Nikâh, 42. ^[5]. Buhârî, Menâkıb, 5, Ferâiz, 29, Müslim, Îman, 112, 114, 115; Tirmizî, Vesâyâ, 5

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle Aile İlmihali, Erkam Yayınları