Namazın Farz Oluşu ile İlgili Ayet ve Hadisler
Beş vakit namazın farz olması ile ilgili ayet ve hadisler.
Namazın farz oluşu Kitap ve sünnet delillerine dayanır.
Kur’ân-ı Kerîm’de fiil ve isim olarak namaz (salât) konusu 130’un üzerinde âyette yer alır. Dokuz âyette “namazı kılınız, zekâtı veriniz” ifadeleriyle, zekâtla birlikte zikredilir. Pek çok hadiste de benzer sözcüklerle namaza yer verilmesi bu ibadetin önemini ortaya koyar. Biz aşağıda örnek olarak birkaç âyeti vereceğiz:
NAMAZ İLE İLGİLİ AYETLER
“Şüphesiz namaz, müminlere, vakitleri belirlenmiş olarak farz kılınmıştır.” [1]
“Namazı kılın, zekâtı verin ve Allâh’a sarılın. O, sizin mevlânızdır. O, ne güzel mevlâ ve ne güzel yardımcıdır.” [2]
“Bütün namazlara ve orta namaza (ikindi namazı) devam edin.” [3]
NAMAZ İLE İLGİLİ HADİSLER
Sünnetten deliller: Bu konuda rivâyet edilmiş çok sayıda hadis vardır. Bu hadislerden bazıları şunlardır:
Abdullah İbn Ömer (r.a.)’den rivâyet edildiğine göre, Hz. Peygembar (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “İslâm beş şey üzerine kurulmuştur: Allah’tan başka bir ilâh bulunmadığına, Muhammed’in Allâh’ın elçisi olduğuna şehadet etmek, namaz kılmak, zekât vermek, haccetmek ve Ramazan orucunu tutmak.” [4]
Hz. Peygamber, Muaz İbn Cebel’i (r.a.) Yemen’e gönderirken, ona şöyle demiştir: “Sen ehl-i kitap olan bir topluma gidiyorsun. Onları ilk önce Allâh’a kulluk etmeye çağır, Allâh’ı tanırlarsa, Allâh’ın onlara gecede ve gündüzde beş vakit namazı farz kıldığını söyle. Namazı kılarlarsa, Allâh’ın onlara, zenginlerinden alınıp yoksullarına verilmek üzere zekâtı farz kıldığını söyle. İtaat ederlerse, bunu onlardan al, insanların mallarının en iyisini alma, mazlûmun bedduasından sakın. Çünkü onun duasıyla Allah arasında perde yoktur.” [5]
Namaz, ergenlik çağına gelmiş, akıllı her erkek ve kadın Müslümanın üzerine farzdır. Fakat yedi yaşına gelmiş olan çocuklardan da, alışmaları için namaz kılmaları istenir. On yaşına girince düzenli olarak namaza başlamaları beklenir.[6]
Bir günle gece içinde farz olan namazların sayısı beştir. Yalnız adak, vitir veya bayram namazları vâcip hükmündedir. Bir bedevî ile ilgili olarak rivâyet edilen şu hadis beş vakit farz namaza delildir: Allâh’ın Elçisi şöyle buyurur: “Bir gün bir gecede farz olan namazlar beştir.” Orada hazır bulunan bir bedevî; “Benim üzerimde bundan başka bir borç var mıdır?” diye sorunca, Allâh’ın Resûlü şöyle cevap vermiştir: “Hayır kendiliğinden nâfile olarak kılarsan bu müstesnâdır.” Bunun üzerine bedevî; “Seni hak ile gönderen Allâh’a yemin olsun ki, bundan ne fazla ne de eksik yaparım” dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Eğer doğru söylüyorsa bu adam kurtulmuştur veya Cennet’e girer.” [7]
Dipnotlar:
[1] Nisâ, 4/103. [2] Hac, 22/78. [3] Bakara, 2/238. [4] Buhârî, Îman, 1, 2; Müslim, Îman, 19-22. [5] Buhârî, Zekât, 41, 63, Megâzî, 60, Tevhîd, 1; Nesâî, Zekât, 1; Dârimî, Zekât, 1. [6] Ebû Dâvûd, Salât, 26; A. İbn Hanbel, II, 180, 187. [7] Buhârî, Îman, 34; Şehâdât, 26; Müslim, Îman, 8, 10, 15, 17, 18; Ebû Dâvûd, Salât, 1.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle Aile İlmihali, Erkam Yayınları