Müslümanın Esneme Adabı Nasıl Olmalıdır?

Neden esneriz? Müslümanın esneme adabı nasıl olmaldır?

Esnemek; uykusuzluk, yorgunluk, hareketsizlik veya çok yemek sebebiyle kişinin gayr-i irâdi bir şekilde ağzını açarak uzunca nefes alıp vermesidir. Bu hâl, bir bakıma dalgınlık ve gaflet göstergesidir.

Esneme, İslâm ahâkında hoş karşılanmamış, Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- bunun engellenmesi ile ilgili tavsiyelerde bulunmuştur.

“Biriniz esneyeceği zaman gücü nispetinde onu gidermeye çalışsın. (Ağzını açarak hâh demesin) Çünkü bir kimse esnediğinde şeytan ona güler.” (Buhâri, Edeb, 125)

Esnemek şeytandandır. Binaenaleyh sizden herhangi biriniz esneyeceği zaman gücü yettiği kadar onu tutsun.” (Müslim, Zühd, 56)

Esneme, muhataba karşı saygısızlık içerir. Özellikle Kur’ân-ı Kerîm dinlerken, büyüklerin bulunduğu mecliste ve derste esnememeye gayret edilmelidir. Esneme hali geldiğinde mümkün mertebe giderilmeye çalışması, engellenemediği durumlarda ise ağzın el ile kapatılması gerekir.

Ebû Hüreyre -radıyallâhu anh-: “Rasûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki: “Allah hapşırmayı sever, esnemeden hoşlanmaz. Öyleyse sizden biri hapşırır ve Allah'a hamdederse, bunu işiten her müslüman üzerine, yerhamukallah demesi hak (bir vazife) dir. Ancak esnemeye gelince, işte bu, şeytandandır. Biriniz namazda esneyecek olursa, imkân nisbetinde kendini tutsun ve hah diye ses çıkarmasın. Zîra bu şeytandandır, şeytan kendisine gülüyor demektir.” (Buhâri, Edeb 125)

Bilhassa namazda esnememeye dikkat edilmelidir. Bunun için alınacak tedbirler;

• Lavabo âdâbına dikkat etmek

Esnemeye sebep olan durumlardan her biri şeytanın hoşlandığı işlerdir. Lavabo temizliğinde hassas olmak, pis olan şeylerden uzaklaşmak esnemeye engeldir. Ayrıca Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- lavaboya girerken yapmış olduğu duada her türlü pislik ve necasetten Allah’a sığınmaktadır.

• Her namaz için yeni bir abdest almak

Abdest hem fiziksel hem ruhani bir diriliş ve canlılıktır. Aynı zamanda gaflete engeldir.

• İftitah tekbiri alırken elinin tersiyle masivayı arkaya attığının farkında olmak

Namazı edâ ederken Cenâb-ı Hakk’ın huzurunda olduğumuzun idrak ve şuurunda olmak esnemeye engeldir. Zîra esneme, kalbin aşkı ve enerjisi ile alâkalıdır.

• Euzü besmeleyi şuurlu bir şekilde söylemek.

Cenâb-ı Hak buyurur; “Eğer şeytandan sana bir vesvese gelirse, hemen Allah’a sığın. Muhakkak ki, Allah işitendir, bilendir.” (A’raf sûresi, 200)

Kaynak: Âdâb-ı Muâşeret, Zehra Yolcu - Elif Telkeş, Erkam Yayınları