Mescid-i Nebevî’nin Yapısı
Mescid-i Nebevî’nin yapısı süreç içinde nasıl değişti? Hangi sahabi Efendilerimiz döneminde yeniden inşa ve imar edildi?
Abdullah bin Ömer (r.a) şöyle anlatır:
“Mescid-i Şerîf-i Nebevî, Rasûlullah (s.a.v) zamanında ham kerpiç ile binâ edilmiş olup tavanı hurma dallarından, direkleri de hurma ağaçlarının gövdelerinden idi. Ebû Bekir (r.a) buna hiçbir şey ilâve etmedi. Ömer (r.a) (yalnız enini, boyunu) artırıp Allah Rasûlü’nün zaman-ı saâdetlerindeki inşâ tarzına göre kerpiç ve hurma dallarıyla binâ etti ve direklerini de yeniden ağaçtan yaptı. Sonra Osman (r.a) Mescid’i değiştirip iyice genişletti, duvarlarını nakışlı taşlarla ve kireçle ördü, direklerini nakışlı taşlardan, tavanını da sac ağacından yaptı.” (Buhârî, Salât, 62)
Emîrü’l-Mü’minîn Osman ibn-i Affân (r.a) Allah Rasûlü’nün Mescid-i Şerîf’ini yeniden binâ ettiği zaman insanların (itirâz kabîlinden) dedikoduları üzerine şöyle buyurdu:
“‒Siz bana îtirâz etmekte çok aşırı gittiniz. Hâlbuki ben Nebiyy-i Ekrem Efendimiz’in şöyle buyurduklarını işittim:
«Her kim Allah Teâlâ’nın rızâsını kasdederek (büyük, küçük) bir mescid binâ ederse, Allâh Teâlâ da ona Cennet’te onun gibi bir ev binâ eder».” (Buhârî, Salât, 65; Müslim, Zühd, 43-44)
Mescid-i Nebevî’nin ilk genişletilmesi, Allah Rasûlü (s.a.v) zamanında Hayber fethinden sonra oldu. Ebû Bekir (r.a) Mescid’i yeniledi ancak genişletmedi. Zira ridde savaşları ve fetihlerle meşgul idi. Hicretin 17. senesinde Ömer (r.a) Mescid’i 15 m. kuzeye, bir miktar da batıya doğru genişletti. Hz. Osman’ın genişletmesi ise hicretin 29. veya 30. senesinde olmuştur. İtirâz edenler, Mescid’in Rasûlullah (s.a.v) devrindeki hâl ve şekliyle binâ edilmesini, nakışlı taş ile kireç kullanılmamasını arzu ediyorlardı. Hâlbuki kerpiç duvarlar çabuk gevşiyor, hurma gövdelerinden yapılan direkler kısa zamanda çürüyor, hurma dallarından yapılan tavan da namaza gelenleri yağmurdan muhâfaza edemiyordu. Bu sebeple Osman (r.a) Mescid’i iyice genişletti, duvarlarını nakışlı taşlarla ve kireçle ördü, direklerini nakışlı taşlardan, tavanını da sac ağacından yaptı. (Buhârî, Salât, 62)
Kaynak: Dr. Murat Kaya, Mescid-i Nebevi'den 111 Hatıra, Erkam Yayınları