Mekke’de Yaşanan Kıtlık Yılı
Müşriklerin boykotu kaç yıl sürdü? Müşriklerin, Müslümanlara uyguladığı boykot ve Mekke’de yaşanan remâde (kıtlık) yılı.
Muhassab, Ebtah, Bathâ, Hayfu Benî Kinâne… Hepsi de bir yere verilen isim… Kureyş’in küfür üzere, Benî Hâşim ile bütün bağları koparmak ve alâkayı kesmek üzere yeminleştiği yer…
MEKKE DÖNEMİNDEKİ BOYKOT YILLARI
Müşrikler, Habeşistan muhâcirlerini Necâşî’den geri alma husûsunda başarısızlığa uğrayınca Mekke’deki Müslümanlara yaptıkları işkenceleri iyice şiddetlendirdiler ve Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz’i öldürmeye azmettiler. Bunun üzerine Abdülmuttalib Oğulları, Peygamber (s.a.v) Efendimiz’i de alarak Ebû Tâlib mahallesinde (Şıʻb’da) toplanmaya ve Allah Rasûlü’nü orada himâye etmeye karar verdiler. Müslümanı kâfiri hepsi oraya toplandı, sâdece Ebû Leheb onlara katılmadı.
Kureyş de Peygamberimiz’i öldürmeleri için kendilerine teslim edinceye kadar onlarla oturup kalkmamaya, gidip gelmemeye, alışveriş etmemeye, evlerine girmemeye karar verdiler ve bunu bir sahifeye yazdılar. Hâşimoğulları, Şıʻb’da üç sene kaldılar. Çok şiddetli belâları, sıkıntılara ve açlığa mâruz kaldılar.
Cenâb-ı Hakk’ın emrine riâyet, âhireti dünyaya tercih ve Allah -azze ve celle- Hazretleri’nin rızâsının yanında dünyanın nazarlarında çok değersiz olması, ashâb-ı kirâmın bu kadar meşakkate sabretmelerini sağladı.
Üçüncü senenin başında bazı müşrikler insâfa gelip yaptıkları bu zulmü ayıplamaya başladılar. Nihayet bu anlaşmayı bozmaya karar verdiler. Efendimiz (s.a.v) onlara, yazdıkları sahifede şirk ve zulüm sözlerinden başka bir şeyin kalmadığını haber verdi.
İbn-i İshâk, Mûsâ bin Ukbe ve Urve (r.a), bir kurtçuğun, Allah Teâlâ’nın isminin yazılı olduğu yerleri yiyip, zulüm ve alâkayı kesmeden bahseden yerleri bıraktığını haber verirler. (İbn-i Hacer, Fethu’l-Bârî, VII, 192)
İbn-i Hişâm’ın nakline göre ise kurtçuk, “Bismikallâhümme” yazısını bırakıp diğer hepsini yemiştir.
Birkaç kişinin sahifeyi iptal etmesiyle boykot nihâyete ermiş oldu. Bi’setin 7. senesinin sonlarına doğru başlayıp dokuz veya onuncu senesinde bittiği rivayet edilir.
MEKKE’DE YAŞANAN KITLIK YILI
İbn-i Mesut (r.a) şöyle demiştir:
Kureyş kavmi İslâm’a girmekte ağır davranmıştı. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz (s.a.v) onların aleyhine dua ettiler de onları bir kıtlık yakaladı. Öyle ki o yıl helak oldular, lâşe yediler, kemik kemirdiler. Ebû Süfyân, Nebiyy-i Ekrem (s.a.v) Efendimiz’in huzûr-u âlîlerine geldi ve:
“–Ey Muhammed, senin getirdiklerin arasında sıla-i rahim (akrabayla ilgilenmek) de var. Hâlbuki senin kavmin helak olmuş vaziyettedir. Artık Yüce Allah’a dua et!” dedi.
Rasûlullah Efendimiz (s.a.v) veya İbn-i Mesut:
“O halde semanın apâşikar bir duman getireceği günü gözetle!”[1] âyetini okudu.
Sonra Kureyşliler tekrar kâfirliklerine döndüler. Bu dönüşlerinin cezası da Yüce Allah’ın şu buyruğunda ifadesini bulmaktadır:
“Çok büyük bir şiddet ve dehşetle çarpacağımız gün muhakkak ki biz intikam alırız.” (ed-Duhân 16)
Bu Bedir günü olmuştur.
Mansûr şunu ilâve etmiştir:
Rasûlullah (s.a.v) dua ettiler de onlara yağmur ihsan olundu. Yedi gün yedi gece bol miktarda yağmura nâil oldular. Bu kez insanlar yağmurun çokluğundan şikâyet ettiler. Bunun üzerine Rasûlullah Efendimiz (s.a.v):
“Allah’ım etrafımıza yağdır; üzerimize değil!” diye dua buyurdular. Başlarının üzerindeki bulutlar derhal açılıverdi ve civâr bölgelerdeki insanların üzerine yağmur yağdı.[2]
Şuna dikkat etmek lâzımdır ki Allah Rasûlü (s.a.v) Efendimiz müşriklere, kendisine eziyet ettikleri için değil, İslâm’ı yalanlamaları ve imana başkaldırmaları sebebiyle beddua etmişlerdir.
Dipnotlar:
[1] ed-Duhân 10. [2] Buhârî, İstiskâ, 13, Tefsîr, 30, 44/2. Krş. Müslim, Münâfikîn, 39, 40; Ahmed, I, 431, 441.
Kaynak: Dr. Murat Kaya, Siyer-i Nebi.