Kuran'da Geçen Miras Ayetleri
Miras ayetleri hangi hadise üzerine inmiştir? Sahabe Peygamber Efendimize mirasla ilgili ne sormuştur? Miras ayetleri nelerdir? Bu ayetlerde ne anlatılıyor? Dr. Murat Kaya anlatıyor...
Câbir bin Abdullah (r.a) şöyle buyurur:
“Rasûlullâh Efendimiz (s.a.v) beni ziyarete geldiler. Kendimi bilmeyecek derecede hasta idim. Abdest alıp abdest suyundan üzerime döktüler. Gözümü açtım:
«‒Yâ Rasûlallâh, mîrâsım kime kalacak? Benim vârislerim, kelâle (yâni usûl ve fürûumdan olmayan kimseler) dir» dedim.
Bunun üzerine ferâiz âyeti nâzil oldu. (Buhârî, Vudû’, 44)
BU HADİSTEN NE ANLAMALIYIZ?
Peygamber Efendimiz (s.a.v), Hz. Câbir’in hasta olduğunu işitince Ebû Bekir (r.a) ile birlikte yürüyerek Benî Selime yurdundaki evine ziyarete gelmişlerdi. Nebiyy-i Ekrem (s.a.v), onun kendini bilmeyecek derecede hasta ve baygın olduğunu görünce biraz su isteyip ondan abdest almışlar, sonra abdest suyundan birazını onun üzerine serpmişlerdi. Bunun üzerine Câbir (r.a) derhal ayılıp kendine geldi. Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz’i başucunda görünce hemen malını nasıl mîras bırakacağına dâir İslâmî kâideleri öğrenmek istedi. Zira vefât edebileceği endişesini taşıyordu:
“‒Yâ Rasûlallah! Malımda (verâset hususunda) nasıl tasarrufta bulunmamı emredersin?” diye sordu.
Allah Rasûlü (s.a.v) bir cevap vermediler. Bir müddet sonra şu âyet-i kerîme nâzil oldu:
“Allah Teâlâ size, çocuklarınız hakkında, erkeğe, kadının payının iki misli (miras vermenizi) emreder. (Çocuklar) ikiden fazla kadın iseler, ölünün bıraktığının üçte ikisi onlarındır. Eğer yalnız bir kadınsa yarısı onundur. Ölenin çocuğu varsa, ana-babasından her birinin mirastan altıda bir hissesi vardır. Eğer çocuğu yok da ana-babası ona vâris olmuş ise, anasına üçte bir (düşer). Eğer ölenin kardeşleri varsa, anasına altıda bir (düşer. Bütün bu paylar ölenin) yapacağı vasiyetten ve borçtan sonradır. Babalarınız ve oğullarınızdan hangisinin size, fayda bakımından daha yakın olduğunu bilemezsiniz. Bunlar Allah tarafından konmuş farzlardır(paylardır). Şüphesiz Allah ilim ve hikmet sahibidir…» (en-Nisâ, 11) (Buhârî, Tefsîr, 4/4; Müslim, Ferâiz, 5-8)
Nisâ Sûresi’nin 12. ve 176. âyetlerinin de bu esnâda nâzil olmuş olabileceği de ifade edilir.