Kim Bir Kavmi Severse, Allah Onu Onların Arasında Haşreder
Müslümanlar kimlere muhabbet duyup, kimlerle dost olmalıdır? Peygamber Efendimiz (s.a.v) bu konuda nasıl uyarıyor? Küfür ehline duyulan muhabbet ve gösterilen dostluğun hayatımıza maddi manevi etkileri nelerdir?
Sâlih ve sâdık mü’minlerle beraber olup kâfirler ve fâsıklardan uzak durmak hususunda âyet-i kerîmelerde şöyle buyrulmaktadır:
“Ey îmân edenler! Allah’tan korkun ve sâdıklarla beraber olun!” (et-Tevbe, 119)
“…Zâlimler topluluğu ile oturma!” (el-En‘âm, 68)
Yine, Allâh’ın sevdiklerini sevip sevmediklerinden uzak durmanın ehemmiyetini beyan sadedinde bir hadîs-i şerîfte de şöyle buyrulmaktadır:
“Kim bir kavmi severse, Allah Teâlâ onu onların arasında haşreder.” (Heysemî, X, 281)
Mü’minler için; gönül ehli, sâlih ve sâdık kullarla beraberlik; sadra şifâ, rûha gıda olan bir huzur vesîlesidir. Nitekim ashâb-ı kirâm, Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in sohbetinde müstesnâ bir vecd ve istiğrak hâli yaşarlardı. Sanki başlarının üstüne bir kuş konmuş, kıpırdasalar uçacakmış gibi, pür-dikkat Efendimiz’i dinler, gönülleri ulvî hislerle dolar, bambaşka bir hâlet-i rûhiyeye bürünürlerdi.
Zira Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’in söz, fiil ve takrirlerinin yanı sıra, bir de güzel yüzüyle birlikte dışına yansıyan, hissedilen, fakat sözle ifade edilemeyen “hâl”lerinden de istifade ederlerdi.
Nitekim bugün bizler de aynı âyet-i kerîmeleri ve hadîs-i şerîfleri okuyoruz. Fakat ashâb-ı kirâmın aldığı o feyz ve rûhâniyeti alamıyoruz. Çünkü Rasûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’in sadır âleminden süzülerek gelen o hâl sirâyetinden mahrûmuz.
Bunun yegâne telâfîsi ise Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’e olan muhabbetimizi, yani kalbî irtibatımızı artırmaktır. Nitekim Yemen illerinde bir Peygamber âşığı olan Veysel Karanî Hazretleri, mekân olarak Allah Rasûlü’nden uzakta bulunmasına ve O’nu görememiş olmasına rağmen, engin muhabbetinden kaynaklanan kalbî yakınlığı sâyesinde Peygamber Efendimiz’den mânen müstefîd olmuştur. İki kalp arasındaki o muhabbet bağında nice mânevî alışverişler gerçekleşmiştir.
Nitekim Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Yemen’e doğru dönmüş ve:
“Ben Yemen’den gelen nefes-i Rahmânî’yi duyuyorum.” buyurmuştur. (Taberânî, Kebîr, VII, 52/6358)
Yine hırka-yı saâdetlerini Veysel Karanî Hazretleri’ne göndererek:
“Bunu giysin ve ümmetime duâ etsin.” buyurmuşlardır. (Müslim, Fedâilü’s-Sahâbe, 223-225)
Demek ki kalpler arasında muhabbet bağı varsa, mekân bakımından uzakta olmanın bir ziyânı yoktur. Bunun zıddına, gönüller birbirinden uzaksa, zâhiren yakın olmanın da bir faydası yoktur. Nitekim bu hâli ifade sadedinde; “Yemen’deki yanımda, yanımdaki Yemen’de!” tâbiri meşhur olmuştur.
Onun için Allâh’ın sâlih ve sâdık kullarıyla kalben beraberlik, mânevî bir hazine değerindedir. Bunun aksine, Allâh’ın sevmediği, bâtılın esiri olmuş gayr-i müslimler ve nefsâniyetin kulu-kölesi hâline gelmiş olan gâfillerle kalbî beraberlik de, rûha zehir saçan mânevî bir felâkettir.
Cenâb-ı Hak bize namazın her rekâtında Fâtiha Sûresi’ni okutturuyor. Bu o kadar mühimdir ki, bir insan namazda hatim indirse, fakat Fatiha Sûresi’ni okumasa, namazı yeniden kılması lâzım gelir. Fatiha’daki -akâid bakımından- en mühim hususlardan biri ise şu âyet-i kerîmelerde beyan edilmektedir:
اِهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَق۪يمَ . صِرَاطَ الَّذ۪ينَ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ
“Bizi doğru yola, kendilerine nîmet verdiklerinin yoluna ilet!..” (el-Fâtiha, 6-7)
Yani mü’min, her hâl ve hareketiyle, kendilerine nîmet verilmiş olan “peygamberler, sıddîklar, şehidler ve sâlihlerin”[2] istikâmetinde bulunmanın gayreti içinde olmalıdır. Bunun için hayatında sâlih mü’minlerin safında yer almalı, onlarla hâl ve amel beraberliği içinde bulunmaya gayret göstermelidir. Buna ilâveten:
“…Gazaba uğrayanların ve sapıkların (yoluna) değil.” (el-Fâtiha, 7) âyetinde de beyân edildiği üzere, gayr-i müslimlerin ve hak yoldan sapmışların yoluna uymaktan ve onlara benzemekten sakınmalıdır. Hasbe’l-kader böyle kimselerin yakınında bulunmak mecburiyeti hâsıl olursa, onların tesiri altında kalmaktan kalbini korumalı, bilâkis onlara tesir etmeye gayret göstermelidir.
Zira Allah ve Rasûlʼünün düşmanlarına sempati ve hayranlık duymaktan, hattâ onlara en ufak bir iltifat nazarıyla bakmaktan bile kalbi korumak gerekir. Aksi hâlde bu nevi tavırlar, onların îtibârını artıracağından, Allâh’ın gazabına sebebiyet verir.
Unutmayalım ki, Allâh’ı ve O’nun sevdiklerini sevmek kadar, O’nun sevmediklerinden kalben uzaklaşmak da îmânın bir gereğidir. Hakka ve hayra duyulan muhabbet nisbetinde onun zıddı olan bâtıl ve şerre karşı buğz ve muhâlefet hissi taşımamak, bir îman zaafıdır.
İmâm Gazâlî’nin Kimyâ-yı Saâdet adlı eserinde nakledildiğine göre Hazret-i Îsâ -aleyhisselâm- şöyle buyurmuştur:
“Allâh’a isyan edenlere düşmanlık duymak sûretiyle Allâh’a dost olun! Âsîlerden uzak durmakla Allâh’a yaklaşın ve onlara buğz etmekle Allâh’ın rızâsını kazanın!..”[3]
PEYGAMBER EFENDİMİZİN RENGİ BİR ANDA SOLDU PEKİ NEDEN?
Şu hâdise ne kadar ibretlidir:
Bir gün Hazret-i Ömer -radıyallâhu anh-, elinde bir kısım Tevrat sayfaları ile Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’e gelip:
“–Ey Allâh’ın Rasûlü! Bunlar Tevrat’tan bazı kısımlar… Onları Zurayk Oğulları’na mensup bir arkadaşımdan aldım.” dedi.
Peygamber Efendimiz’in yüzünün rengi birden değişiverdi. Bunun üzerine Abdullah bin Zeyd -radıyallâhu anh-, Hazret-i Ömer’e:
“–Allah senin aklını başından mı aldı?! Rasûlullâh’ın yüzü ne hâle geldi, görmüyor musun?!” dedi.
Hatâsını anlayan Hazret-i Ömer -radıyallâhu anh- hemen;
“–Rab olarak Allah’tan, dîn olarak İslâm’dan, peygamber olarak Muhammed -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’den, rehber olarak Kur’ân’dan râzı olduk.” dedi.
Bunun üzerine Allah Rasûlü’nün üzüntüsü gitti, yüzünde âdeta güller açtı. Sonra da şöyle buyurdu:
“–Nefsim kudret elinde olan Allâh’a yemin ederim ki, eğer Mûsâ -aleyhisselâm- aranızda olup da ona uyarak beni terk etseydiniz, derin bir dalâlete düşmüş olurdunuz. Siz ümmetler içinde benim nasîbimsiniz, ben de peygamberler içinde sizin nasîbinizim.” (Heysemî, I, 174)
Velhâsıl gerçek bir îman; lâyığına muhabbet, müstahakkına da nefreti gerekli kılar. Nitekim Fetih Sûresi’nin son âyetinde, Peygamber Efendimiz’in yanında bulunan mü’minlerin vasıfları zikredilirken “kâfirlere karşı çetin (yani zerre kadar tâvizsiz), kendi aralarında ise merhametlidirler”[4] buyrulmaktadır.
Demek ki gayr-i müslimlerin bâtıl inançlarından en ufak bir in’ikâs alınmayacak. Onların örf, âdet ve inançlarına karşı gönülde en küçük bir temâyül ve sempati bulunmayacak. Zira İslâm mükemmeldir; mükemmelin ise tahrife uğramış ve bozulmuş olandan alacağı bir şey yoktur.
Yıllar önce, meşhur filozof ve siyaset adamı, eski Fransız komünist parti büro şefi Prof. Roger Garaudy İslâmʼı tedkik edip müslüman olduktan sonra İstanbul’a gelmişti. Yıldız Sarayı’nda bir konferans veriyordu. O konferansta Garaudy dinleyicilere hitâben şöyle demişti:
“–Sizler, dîn olarak, fikir olarak sağlamsınız. Batı ise her bakımdan hastadır. Fakat ne gariptir ki, siz hastayı taklit ediyorsunuz, kendi sağlamlığınızdan haberiniz yok!..”
ALLAH DOSTLARINDAN ÖRNEK
Mahmud Sâmi Ramazanoğlu -rahmetullâhi aleyh- birçok sohbetinde şu hâdiseyi naklederdi:
“Beylerbeyi’nde oturan Âdil Bey isminde, mânevî hâl sahibi ve keşfi açık bir zât vardı. Zaman zaman ziyaret ederdim. Bir gün bana şu tavsiyede bulundu:
«Gâfillerden kendini koru! Onlarla oturup sohbet etme! Zira kalpten kalbe in’ikâs olur. Karşındakinin günah hâli sana da sirâyet eder. Sirke küpünden sirke sızar, bal küpünden bal sızar.»
Daha sonra başından geçen bir hâdiseyi anlattı:
«Hicrî 1340 senesinde İstanbul’da Ayasofya Câmii’nde mevlid okundu. Câmi, mahfillerine kadar doluydu. Âlimler ve talebeler hep sarıklı olarak câmide yerlerini almışlardı. O zamanki cemaatin ekserîsi ilim ehli olduğundan, muhtelif hâlleri topluluğa başka bir heybet verirdi. Zamanın güzîde hâfızları Kur’ân-ı Kerîm ve mevlid-i şerîf okumaya başladılar.
Fakir de kürsüye yakın bir yerde oturmuş, dinliyordum. Biraz sonra bir kabz hâli geldi. Sıkıldım, bunaldım, daraldım… Hâlbuki Ayasofya gibi bir câmide, cemaat-i müslimîn içinde, Kur’ân ve mevlid okunurken böyle bir kabz ve sıkılma hâli olmaması gerekirdi.
Merakla sebebini araştırdım. Bir de ne göreyim; karşımda kasvet-i kalbe müptelâ olmuş bir adam var! Göğsü göğsüme karşı gelmiş… Oradan akis alarak sıkıldığımı anladım ve yerimi değiştirdim. Biraz ferahladım. Fakat bunun tesirini bir hafta kadar üzerimden atamadım…»
Böyle hâller birçok mü’minin başından geçmiştir. Binâenaleyh insan, yanında veya karşısında oturanların sâlih, sâdık ve kalbi saf kimseler olmasına dikkat etmelidir.”[1]
Yine, küfür ehli ve fâsık kimselerle dostluğun menfî bir hâl transferine sebep olup kalbe kasvet ve zulmet vermesi hususunda İmâm-ı Rabbânî Hazretleriʼnin bir mektubunda naklettiği şu hâdise ne kadar ibretlidir:
“Bir keresinde hasta bir şahsın ziyaretine gitmiştim. Ölüme yaklaşmıştı. Hâline teveccüh ettiğimde gördüm ki, kalbi şiddetli karanlıklar içinde. Her ne kadar bu karanlığın kalkması için teveccüh ettiysem de hiç kalkmadı. Çokça teveccühten sonra mâlûm oldu ki; bu karanlıklar, küfür ehlinden kendisine sirâyet eden menfî hâllerden kaynaklanmaktadır. Bu sıkıntıların menşei, küfür ehli ile dost geçinmiş olmasıdır.
Bundan sonra anladım ki; bu karanlıkların def’i için teveccüh etmek yerinde bir iş değil… Zira onun bu karanlıklardan temizlenmesi, Cehennem azâbına kalmıştır ki, küfür ehliyle beraberliğin cezâsı budur.
Bu arada, şu dahî mâlûm oldu ki; îmandan bir zerre, onu ebedî Cehennem azâbında kalmaktan kurtaracaktır. Bu da, o miktar îmânın bereketiyle olacaktır.
Daha sonra hatırıma; «Acaba bunun cenâze namazını kılmak câiz mi, değil mi?» suâli geldi. Bu da teveccühten sonra belli oldu ki, onun namazını kılmak yerinde olur. O müslümanlar ki, îmânın varlığıyla beraber küfür ehlinin âdetlerini icrâ ederler ve onların günlerine hürmet ederler… Onların yine de namazını kılmak gerekir. Onları küffâr arasına katmak doğru olmaz… İşin sonunda, onların ebedî azaptan kurtulmalarını ummak da yerinde olur.” (Bkz. Mektubât-ı İmâm-ı Rabbânî, c. I, 266. Mektup)
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Altınoluk Dergisi, 2020 – Mart, Sayı: 409