İyi ve Vicdanlı Bir İnsan Olarak Kalmak İstiyorum Tavsiyeniz Nedir?

İyi ve vicdanlı bir insan olarak kalmak istiyorum tavsiyeniz nedir? Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Hamdi Yıldırım cevaplıyor.

Efendimiz (aleyhissalâtu vesselâm) çok sade ama derin anlamlar içeren bir reçete sunuyor:
"El-mer’u alâ dîni halîlihî"
"Kişi, arkadaşının dini üzeredir."

Yani insan, kimlerle oturup kalkıyorsa onların hâlinden, ahlakından etkilenir. Ahlak da tıpkı bazı hastalıklar gibi bulaşıcıdır. Eğer iyiliği ve hayrı gündemine almış kimselerle beraber olursanız, zamanla siz de onların hâliyle hallenmeye başlarsınız. İyilik düşünmeye, hayır konuşmaya yönelirsiniz.

Nitekim beşinci Raşit halife olarak anılan Ömer bin Abdülaziz döneminde, insanlar birbirlerine şöyle sorarlardı:
"Bu gece kaç rekât namaz kıldın? Kaç hatim yaptın?"
O dönemde toplumun gündemi ahiret merkezliydi.

Ancak daha sonra, kralların, devlet başkanlarının ve yöneticilerin dünyevîleştiği dönemlerde bu gündem değişti. Artık insanlar birbirlerine "Kaç villan var?", "Hâlâ özel uçak alamadın mı?" gibi sorular sorar oldu. Gündem, dünya malını nasıl artıracağımız ve nasıl daha çok tüketebileceğimiz hâline geldi.

Bir kardeşimiz önceden hakikate karşı duyarsızken zamanla bu konularda bir hassasiyet kazandıysa, bu duyarlılığını koruyabilmesi için aynı hassasiyeti taşıyan insanlarla oturup kalkması gerekir. Ahireti gündem yapan, yaptığı en küçük bir haksızlığın bile hesabını vereceğini bilen, bu bilince sahip insanlarla beraber olmalıdır ki bu hassasiyeti canlı kalsın, körelmesin.

Eğer çevresini değiştirip dünya merkezli yaşayan, helal–haram demeden hareket eden, "Ver Allah’ım, senin kulun yer Allah’ım" mantığıyla yaşayan kimselerle beraber olmaya başlarsa, zamanla onların hâline bürünür.

İnsan fıtrat üzere doğar; yani yaratılışı sağlam, tertemizdir. Ama çevresel etkenler, içinde bulunduğu ortamlar onu başka yönlere çekebilir. Eğer annesi, babası ve çevresi Müslümansa o da bu istikamette büyür. Değilse farklı yollara sapabilir.

Bu sebeple bir insan mutlaka kimlerle vakit geçirdiğine dikkat etmelidir. Modern zamanlarda da buna benzer bir söz vardır:
"İnsan, en çok vakit geçirdiği beş kişinin ortalamasıdır."

O halde sormalı: Bu beş kişi kim? Gündemleri nedir?
İnsan, kendine aynada değil, çevresindekilerde bakmalı.

Efendimiz (aleyhissalâtu vesselâm) başka bir hadis-i şerifinde şöyle buyurur:
"El-mü’minü mirâtü’l-mü’min."
"Mümin, müminin aynasıdır."

Yani kiminle oturup kalktığına bak; çünkü sen de onlar gibisin. Eğer çevrende beğenmediğin insanlar varsa, o zaman beğendiğin insanlar gibi olanlarla birlikte olmalısın.

Gündemi ahiret olan, görüldüğünde Allah’ı hatırlatan kimselerle birlikte olursan, sen de onların taşıdığı güzel niyetleri taşımaya başlarsın.
Cenâb-ı Allah bizleri sâlih kullarla beraber eylesin. Âmin.