İmam Gazali Nefsi Neye Benzetiyor?

İmam Gazali Hazretleri nefsi neye benzetiyor? Nefse karşı nasıl bir tutum içinde olmamızı tavsiye ediyor?

Nefis, insana imtihan için verilmiştir. İmtihan; onu tezkiye etmek, arındırmak, terbiye etmek üzerinedir.

Terbiye ve tezkiye edilmemiş, ham ve gafil nefis; tıpkı hikâyedeki kelb gibi, çok çirkin, boş ve bâtıl şeylerin peşinde koşabilir.

Hâlbuki ruh ve kalp penceresinden bakabilse, insan, nefsinin arzularının çirkin olduğunun farkına varabilecektir. Lâkin nefsânî sarhoşluk ve âyet-i kerîmelerin ifade ettiği üzere, şeytanın süslemesi, o çirkinleri güzel ve heves edilen şeyler gibi görmesine sebebiyet verir. Bu hâl, seraplara aldanmaktır.

Bir sultanın hizmetinde her türlü nimetle perverde olan köpeğin, pek kıymetli şeylermiş gibi iki kemik parçasına talip olması ne kadar çirkinse; insanın da dünyada haramların, günahların ve şüpheli kerâhetlerin peşinde olması o kadar çirkin ve rezilcedir.

Nefsin istek ve arzularına muhalefet etmek lâzımdır.

İmam Gazâlî, nefsi bir ata benzeterek şöyle îkaz buyurur:

“Atını terbiye eden süvariyi, o at, sahibinin istediği menzile götürür. Fakat terbiye edilmemiş at ile sefere çıkan kimse, an gelir o atın hamlığı yüzünden uçurumlara yuvarlanır.”