Hüdâyi Tâcının Özellikleri
islamveihsan.com sitemizin logosunun içerisinde de bulunan Aziz Mahmud Hüdayi Hazretlerine ait “Hüdayi Tâcı” ne anlama geliyor?
Her tarîkatın kendine mahsûs bir tâcı vardır. Tarikatlarda tâc giyilmesi dervîşin hem hangi dergâhın mensûbu olduğunu tanıtması ve hem de hareketlerinde ölçülü olmak ve dergâhını lekedâr etmemek duygusunu telkin bakımından önemliydi.
TAÇ NEDİR, NEDEN KULLANILIR?
Taç, şeyhlerin veya seyr u sülûkte belli bir mertebeye ulaşmış dervişlerin tarikat kıyafeti olarak kullandıkları, tarikatlara göre farklı şekil ve renklerdeki başlıkların (külâh) adıdır. Tâcı taşıyan kişinin mânevî makamının bir remzi olduğundan, taç Osmanlı tarikat çevrelerinde “tâc-ı şerif, tâc-ı edeb, tâc-ı saâdet” terkiplerinde olduğu gibi saygı ifade eden sıfatlarla birlikte kullanılmıştır.
HÜDAYİ TÂCININ TARİHÇESİ
Bursalı İsmâil Hakkı, Hz. Üftâde’nin önceleri yeşil tâc giydiğini daha sonra bu külahın beylik alâmeti olmasından dolayı edeben bu rengi terk edip, beyazda karar kıldığını ve bir defa da siyâh sarık sardığını; fakat siyah rengi sevmediğinden onu çıkardığını ve siyâh giymesinin sebebinin “Mekke Fethi” günü Hazret-i Peygamber -sallâllahu aleyhi ve sellem-’in siyâh giymesini örnek aldığını belirtmektedir.
Hz. Üftâde, Hz. Hüdâyî’yi Sivrihisar’a halîfe olarak gönderirken ona:
“Seyyid Buhârî, Baba Yûsuf Sivrihisârî veyâ Hacı Bayram Velî taclarından hangisini arzû ederse giydireceğini” söylemiş o da: “Tâcın gönülde olması gerektiğini” söyleyerek tevazu göstermişti. Hüdâyî Hazretleri, keşf ânında kendisine arzedilen tâclardan Hz. Peygamber’e âid olanını tercih ettiğini belirterek tâcın manevî önemine işâret etmektedir.
13 DİLİMLİ CELVETİ TÂCI
Celvetî tâcı onüç terkli (dilimli)dir. Kubbe (veya tepe)si siyâha yakın koyu yeşil renklidir ve ortasında kendi renginden bir düğme vardır. Celvetî tâcındaki onüç terkten onikisi tevhîdin harflerine ve “esmâ-i isnâaşere” yani Allah'ın isimlerinden oniki esmâya biri de esmâ’dan mazhar olunan isme delâlet etmektedir. Bir başka rivâyette ise bu onüç terkin onikisi, oniki imâma, biri de Hz. Pîr’in kutbiyyetine işâret olup tâcın tepe kısmındaki düğme de “Nübüvvet-i Muhammediyye”nin ifâdesidir.
Kaynaklar: Semih Ceylan, "Taç", TDVİA, cilt: 39, sayfa: 363-365; H. Kâmil Yılmaz, Aziz Mahmud Hudâî ve Celvetiyye Tarikatı, 1982.