Hallac-ı Mansur (k.s.) Neden İdam Edildi?
Hallâc-ı Mansûr (k.s.) neden idam edildi? Hallâc-ı Mansûr (k.s.) “Ene’l Hak” sözüyle ne demek istemişti? İşte kendi dilinden Hallâc-ı Mansûr’un (k.s.) üzerine rahmet yağdıran hâl...
Rivâyet edildiğine göre Hallâc-ı Mansûr’un -rahmetullahi aleyh- îdâm edilmeden önce yaptığı şu duâ, onun Allâh’a duyduğu muhabbetin seviyesini ve ihlâsını ne güzel sergilemektedir:
“Allâh’ım! Sen’in kulların, Sana olan yakınlıklarından ve dinlerine bağlılıklarından dolayı beni öldürmek için toplandılar. Onları bağışla. Çünkü Sen, bana lutfettiğin sırları, onlara da nasîb etseydin, hakkımda böyle düşünmeyeceklerdi. Şâyet onlardan gizlediğin şeyleri, benden de gizlemiş olsaydın, böyle ifşaatta bulunmayacaktım. Yâ Rabbî onları affet! Çünkü onlar, beni Sana kavuşturuyorlar.”
ENE’L HAK
Hallâc’ın -rahmetullahi aleyh- hâlini mânâ âleminde seyredenlerden nakledilir ki, onu darağacında astıkları vakit iblis yanına geldi ve:
“–Bir «ene» sen dedin, bir «ene» de ben dedim. Nasıl oluyor da bu yüzden senin üzerine rahmet, benim üzerime ise lânet yağıyor!” diye sordu.
Hallâc -rahmetullahi aleyh- iblise şöyle cevap verdi:
“–Sen, «ene» demekle kendini Âdem’den üstün görmüş, kibrini ortaya koymuştun. Ben ise «Ene’l-Hak» diyerek kendimi Hak’ta ifnâ ettim. Benliği ortaya koymak olan kibir, Cehennem alâmetidir. Benliği ortadan kaldırmak, yâni Hak’ta fânî olmak ise «hîç»liğin ifâdesidir. Bu sebepten bana rahmet, sana ise lânet ve zillet indi.”
DİNE SADAKAT
Hallâc’ın -rahmetullahi aleyh- kendisini ziyaret eden İbrâhim bin Fâtik’e şöyle dediği nakledilir:
“–Ey oğlum! Bâzı insanlar benim küfre düştüğüme inanıyorlar, bâzıları da velî olduğum kanaatindeler. Allâh katında ve benim nazarımda, küfrümü îlân edenler, velî olduğumu söyleyenlerden daha sevimlidir.”
“–Efendim, niçin böyle söylüyorsunuz?” denildiğinde ise:
“–Velî olduğuma inananlar, bana olan hüsn-i zanlarından dolayı; küfrüme kâil olanlar ise, dinlerine olan bağlılıkları sebebiyle böyle yapıyorlar. Dînine sadâkat gösteren kimse, sâdece hüsn-i zan besleyenden Allâh katında daha sevimlidir.” buyurmuştur.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Faziletler Medeniyeti 1, Erkam Yayınları