Gafletten Zikre Ermek İçin Ne Yapmak Gerekir? Gönüldeki Mânevî Temizlik Nasıl Yapılır?

Zulmânî perdelerden nûrânî perdelere; gafletten zikre ermek için ne yapmak gerekir? Gönüldeki mânevî temizlik nasıl yapılır? Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz cevaplıyor...

Tasavvufta “hicâb” adıyla anılan ve kulun Allah ile yakınlığına engel olan perdeler genellikle zulmânî ve nûrânî hicâb olmak üzere iki adla anılır. Zulmânî hicâb, beden kaynaklı; tenle ilgili maddî perdelere denir. Nûrânî hicâb ise ruh kaynaklı perdedir. İnsan rûhu: “Ben Âdem’in yaratılışını tamamladığım zaman ona rûhumdan üfürdüm”^[1] âyet-i kerîmesinin ifâdesine göre ilâhî menşelidir. İnsan rûhu ten kafesine girdikten sonra maddî ve zulmânî bir hicâb ile perdelenmiştir.

İnsanın hamurunda “anâsır-ı erbaa” denilen toprak, su, hava ve ateşten oluşan dört unsur vardır. Bunlardan toprakla su, zulmânî özelliğe sâhiptir. Et ve kemikten meydana gelen insan vücûdunun temel unsuru toprak ve sudur. Bu yüzden tasavvufta zulmânî hicâb sayılan bedenin ve bedenî ihtiyaçların riyâzat ve mücâhede ile azaltılarak inceltilmesi gerekir.

Mücâhede ve riyâzat, bedenin rûhî ihtiyaçların önüne geçen taleplerini önlemede insana bağışıklık ve irâde gücü kazandırır. Çünkü bedenin zulmânî perdeleri, tene âid ihtiyaçların irâdî kontrolü ile incelir. Bu sâyede rûhun beden üzerindeki etkisi artarak zulmânî perdelerin rûhânî perdelere dönüşmesi sağlanır. Ancak zulmânî perdeler gibi, nûrânî perdelerin aşılması gerekir.

Farzların yanı sıra yapılan nâfile ibâdet ve zikirler, rûhânî perdelerin incelmesini ve böylece ilâhî vuslatın gerçekleşmesini; kulun “Allah’ı görürmüşçesine kulluk şuuruna ermesi”ni sağlar.^[2] Kalb zâkir hâle gelince gaflet asgarî seviyeye düşer. “Maıyyet-i ilâhiyye” gerçekleştiği için gönüldeki mânevî temizlik tahakkuk eder. Kulun gönlüne “ilâhî emirlere tâzim ve yaratıklara şefkat duygusu” yerleşir.

Dipnotlar:

^[1].     el-Hicr, 15/29.

^[2].     Buhârî, Îmân, 37; Müslim, Îmân, 1.

Kaynak: Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz, 300 Soruda Tasavvufi Hayat, Erkam Yayınları