E Vitamini Nedir, Nelerde Bulunur?
E vitamini nedir, hangi besinlerde bulunur? E vitamininin faydaları nelerdir? E vitamini eksikliği veya fazlalığı nelere yol açar?
E vitamini, dördü tokoferol ve dördü tocotrienol olmak üzere yağda çözünen sekiz farklı bileşiğin oluşan bir gruba verilen isimdir. E vitamini, beyin, cilt, göz, ve dolaşım sistemi sağlığının yanı sıra görme için de önemli bir besin bileşiğidir.
E VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELERDİR?
E vitamini, insan vücudundaki hücre zarlarını çeşitli reaktif oksijen tiplerinden koruyan ve yağda çözünen bir antioksidandır.
Antioksidanlar, bireyin vücudundaki sağlıklı hücreleri yani vücut yiyecekleri parçaladığında, ya da tütün dumanı veya radyasyona maruz kaldığında üretilen zararlı moleküller serbest radikallerin etkilerine karşı koruyabilen maddelerdir.
Serbest radikaller kalp hastalığı, kanser ve diğer hastalıkların gelişiminde rol oynayabilir. E vitaminini takviye olarak alan kişiler, E vitamininin antioksidan özellikleri nedeniyle gıdalardan doğal olarak bulunan antioksidanlarla aynı faydaları her zaman sağlamadığını unutmamalıdır.
Hem doğal hem de sentetik tokoferoller oksidasyona tabidir. Bu nedenle diyet takviyelerinde esterleştirilir ve stabilite amacıyla tokoferil asetat oluşturulur.
E VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NELERE YOL AÇAR?
Tıp uzmanları genel olarak yetişkinlerin günde 7 ila 15 mg aralığında E vitamini tüketmelerini tavsiye edilmektedir. E vitamini eksikliği nadir görülen bir durumdur ve sinir sistemi üzerinde sinir ağrısı, yani nöropati gibi sorunlara neden olabilir.
E vitamini eklikliği genellikle E vitamini açısından düşük bir diyetten ziyade diyet yağının sindirilmesi sürecinde ortaya çıkan bir sorun nedeniyle oluşur.
E VİTAMİNİ FAZLALIĞI NELERE YOL AÇAR?
Uygun dozlarda alındığında, oral olarak E vitamini kullanımı genellikle güvenli kabul edilir. Nadir vakalarda E vitamininin ağızdan takviye olarak alınması, bulantı, ishal, bağırsakta kramplar, yorgunluk, zayıflık, baş ağrısı, bulanık görme, döküntü, gonadal işlev bozukluğu, ve idrarda kreatin konsantrasyonunun artışı yani creatinuriaya sebep olabilir.
Yapılan çalışmalar E vitamini günlük ihtiyacın çok üzerinde alınmasının kardiyovasküler hastalıklar, kanser, demans ve diğer hastalıkların ortaya çıkma olasılığını düşürse bile tüm nedenlere bağlı ölüm oranlarında da mütevazı bir artışla ilişkili olduğuna dair bazı göstergeler olduğuna işaret etmektedir. E vitamini içeren cilt bakım ürünlerinin kullanımının etkili olduğuna dair klinik bir kanıt yoktur.
GÜNLÜK E VİTAMİNİ İHTİYACI NASIL KARŞILANIR?
Çoğu insan için dengeli bir diyet yeterli E vitamini sağlar. E vitamini açısından zengin gıdalar arasında avokado, ayçiçeği ve soya yağı, ayçiçeği çekirdeği, badem, buğday tohumu yağı, fıstık, fıstık ezmesi, ıspanak, kabak, kanola yağı, kara lahana, kırmızı biber, kuşkonmaz, mango pancar yeşillikleri, yer fıstığı ve zeytinyağı bulunur.
Ayrıca et, süt, yapraklı yeşillikler ve güçlendirilmiş tahıllardan E vitamini alınması mümkündür. E vitamini, oral bir takviye olarak E vitamini kapsülü veya E vitamini ampül damlası olarak alınabilir. Ameliyat olacak bireyler, ameliyattan iki hafta önce E vitamini takviyesi almayı bırakmalıdır.