Delilleriyle Cuma Namazı
Cuma namazını kılmak şart mıdır? Cuma namazının dayandığı deliller nelerdir? Delilleriyle cuma namazı...
Cuma namazı kitap, sünnet ve icma delillerine dayanır.
1) Kur’an-ı Kerim’in 62 sûresi, Cuma namazından söz ettiği için Cuma sûresi adını almıştır. Yüce Allah bu sûrede şöyle buyurmuştur: “Ey iman edenler, cuma günü namaz için çağrılınca Allah’ı anmaya (namaza) koşun ve alış-verişi bırakınız. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır. Namaz kılınınca yeryüzüne yayılın da Allah’ın lütfunu arayın ve Allah’ı çok anın ki kurtuluşa eresiniz.” [1] Âyetteki “Allah’ın zikri” ifadesi cuma namazı ve hutbesi olarak tefsir edilmiştir.[2]
2) Sünnet delili: Cuma namazının fazileti, kuvvetli bir farz oluşu ve özürsüz olarak bu namazı terketmenin büyük günah sayıldığı konusunda çeşitli hadisler nakledilmiştir. Biz bunlardan bazısını vereceğiz: “Beş vakit namaz, aralarda ve Cuma namazı sonraki Cuma namazına kadar olan sürede işlenen (küçük) günahlar için kefârettir.” [3] “Allah, önemsemediği için üç cumayı terk eden kimsenin kalbini mühürler.” [4] Semüre bin Cündeb (r.a)’ten nakledilen bir hadiste, özürsüz olarak Cuma namazını terk eden kimsenin, kefâret olmak üzere bir dinar (yaklaşık 4 gr. altın para), bunu bulamazsa, yarım dinar sadaka vermesi bildirilir.[5] “Bir takım kimseler, ya Cuma namazını terk etmekten vazgeçerler ya da Allah onların kalplerini mühürler ve artık onlar gâfillerden olurlar.” [6]
3) İcma delili: İslâm bilginleri cuma namazının farz oluşunda görüş birliği içindedirler. Ancak kılınma şartları üzerinde görüş ayrılıkları olmuştur.[7] Biz cumanın farz olmasının ve edasının geçerli bulunmasının şartlarını inceleyerek, özellikle görüş ayrılıklarına yol açan yer, izin ve cemaat sayısı üzerinde duracağız.
Dipnotlar:
[1] Cum’a, 62/9 [2] Cassas, Ahkamü’l-Kur’an, V, Kahire, t.y, s.338, 339; Kâsânî, Bedayiu’s-Sanayi, I, Beyrut, 1974, s.256 [3] Müslim, Tahâre, 14-16; Ebû Dâvud, Tahâre, 127, Salât, 229; Tirmizî, Salât, 46. [4] Ebû Dâvud, Salât, 204; İbn Mâce, İkâme, 93; Tirmizî, Cum’a, 7; Nesâî, Cum’a, 2. [5] İbn Mâce, İkâme, 93, H. No: 1128; Nesâî, Cum’a, 3. [6] Müslim, Cum’a, 12; Nesâî, Cum’a, 2. [7] Serahsî, Mebsût, Beyrut, 1978, II, 22.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları