Cuma Namazının Dayandığı Deliller

Cuma namazı kitap, sünnet ve icma delillerine dayanır.

1) Kur’an-ı Kerim’in .62 sûresi, Cuma namazından söz ettiği için Cuma sûresi adını almıştır. Yüce Allah bu sûrede şöyle buyurmuştur: “Ey iman edenler, Cuma günü namaz için çağrılınca Allah’ı anmaya (namaza) koşun ve alış-verişi bırakınız. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır. Namaz kılınınca yeryüzüne yayılın da Allah’ın lütfunu arayın ve Allah’ı çok anın ki kurtuluşa eresiniz.” (Cum’a, 62 /9)  Âyetteki “Allah’ın zikri” ifadesi cuma namazı ve hutbesi olarak tefsir edilmiştir.( Cassas, Ahkamü’l-Kur’an, V, Kahire, t.y, s.338, 339; Kâsânî, Bedayiu’s-Sanayi, I, Beyrut, 1974, s.256)

2) Sünnet delili: Cuma namazının fazileti, kuvvetli bir farz oluşu ve özürsüz olarak bu namazı terketmenin büyük günah sayıldığı konusunda çeşitli hadisler nakledilmiştir. Biz bunlardan bazısını vereceğiz: “Beş vakit namaz, aralarda ve Cuma namazı sonraki Cuma namazına kadar olan sürede işlenen (küçük) günahlar için kefârettir.” (Müslim, Tahâre, 14-16 ; Ebû Dâvud, Tahâre, 12 7, Salât, 22 9; Tirmizî, Salât, 46.)  “Allah, önemsemediği için üç cumayı terk eden kimsenin kalbini mühürler.” (Ebû Dâvud, Salât, 204; İbn Mâce, İkâme, 93; Tirmizî, Cum’a, 7; Nesâî, Cum’a, 2.)  Semüre bin Cündeb (r.a)’ten nakledilen bir hadiste, özürsüz olarak Cuma namazını terk eden kimsenin, kefâret olmak üzere bir dinar (yaklaşık 4 gr. altın para), bunu bulamazsa, yarım dinar sadaka vermesi bildirilir.( İbn Mâce, İkâme, 93, H. No: 112 8; Nesâî, Cum’a, 3.)  “Bir takım kimseler, ya Cuma namazını terk etmekten vazgeçerler ya da Allah onların kalplerini mühürler ve artık onlar gâfillerden olurlar.” (Müslim, Cum’a, 12 ; Nesâî, Cum’a, 2)

3) İcma delili: İslâm bilginleri cuma namazının farz oluşunda görüş birliği içinddedirler. Ancak kılınma şartları üzerinde görüş ayrılıkları olmuştur.( Serahsî, Mebsût, Beyrut, 1978, II, 22 .)

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi DÖNDÜREN, İslâm İlmihali