Birden Fazla Mürşide Bağlanılabilir mi?

Birden fazla mürşide bağlanılabilir mi? Halk arasındaki: “Her kapıda olan hiçbir kapıda; bir kapıda olan her kapıda” sözü ne anlama gelir? Mürşid bulamayanlar ne yapmalıdırlar?

Tarîkatta seyr u sülûkünü tamamlamamış birinin birden fazla mürşide bağlanması iyi karşılanmaz. Nitekim çatal uçlu kazık nasıl yere girmezse, birden fazla mürşide bağlanan insanın kalbinde sevgi bölüneceğinden istifâde zorlaşır. Çünkü mürşidlerdeki meşreb ve irşâddaki üslûb farkı, ister istemez bir kıyaslama yapmayı gerektireceği için feyze engel olur. Ancak seyr u sülûkünü tamamlamış kimselerin bir başka şeyhe intisâbında mahzur yoktur.

İlk şeyhe tarîkat şeyhi, ikincisine teberrük şeyhi denilir. İlk intisâbda giydirilen hırkaya “tarîkat hırkası”, seyr u sülûkün tamamlanmasından sonraki intisâbda giydirilen hırkaya “teberrük hırkası” denir. Bir de ilmî intisâb vardır ki, bu da ya vefât etmiş bir şeyhe eserlerini okuyarak olur, ya da hayâtta olan bir mürşidden ders okumak sûretiyle seyr u sülûke girmeden gerçekleşir.

Mürşid ihtiyâcını hissedenler aramaya devam etmelidir. Çünkü her devirde o devrin şartlarına göre bir mürşid bulunur. Belki her devrin mürşidinin özellikleri aynı olmayabilir, ama her devirde mürşid bulunur. Bütün bunlara rağmen mürşid bulamayanlara Yûsuf Hemedânî (ö.535/1142) gerçek sûfîlerin eserlerinden her gün ortalama sekiz varak; yâni on altı sayfa okumalarını tavsiye etmektedir. Bu söz, Ferîdüddîn Attâr’a ilhâm kaynağı ve Tezkiretü’l-evliyâ’yı kaleme almasına sebep olmuştur.^[1]

^[1].     Ferîdüddîn Attâr, Tezkiretü’l-evliyâ, thk: Muhammed İsti‘lâmî, Tahran 1374 hş./1995, s. 8. Bu söz için ayrıca bkz. Yûsuf Hemedânî, Risâle, Millet Kütüphanesi, Ali Emîrî Fârsî, nr. 1028, vr. 13a.

Kaynak: Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz, 300 Soruda Tasavvufi Hayat, Erkam Yayınları