Benî Nadir ve Benî Kureyza Toprakları
Benî Nadir ve Benî Kureyza kabilelerinin Medine dönemine etkileri nelerdir? Benî Nadir ve Benî Kureyza yahudileri ve Peygamberimiz (s.a.v) arasında geçen hadisler neler?
Resûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Medine'ye hicret ettiğinde şehir halkının yarıya yakını, büyük çoğunluğu Benî Kaynukâ', Benî Kurayza ve Benî Nadîr kabilelerinden oluşan yahudilerdi. Onlara karşı hoşgörülü davranan Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Medine sakinleriyle yaptığı antlaşmaya kendilerini de dahil etmişti. Ancak bu yahudi grupların Medine’de oluşan yeni topluma karşılıklı haklar çerçevesinde entegre olmak yerine, müslümanlarla Mekke müşrikleri arasındaki savaşın seyrine bağlı olarak müslümanlara karşı gizli veya açık bir düşmanlık sergiledikleri görüldü.
Medine’nin güneybatısında Vâdîbuthân ve Vâdîmehzûr arasında oturan Benî Kaynukâ' kabilesi antlaşmayı bozduğu için hicretin 2. yılında (624) Medine'den sürülerek Suriye taraflarında Ezriat'a yerleşmişti. Kubâ Mescidi'nden 2 km. uzaklıkta ve Medine-Mekke yolu üzerinde bugün üzerinde eski kale ve ev kalıntılarının bulunduğu yerde yaşayan Benî Nadîr, bazı düşmanca teşebbüsleri yanında Uhud Savaşı sırasında da Mekke müşriklerini müslümanlara karşı tahrik etmişti. Resûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’e suikast teşebbüsleri de buna eklenince, diğerleri gibi taşınabilir mallarıyla birlikte Medine’den sürüldüler (4/625); büyük çoğunluğu Hayber'e, bir kısmı Suriye’ye yerleşti. Medine'nin güneydoğusundaki ovalık bölgede çok katlı müstahkem evlerde oturan Benî Kurayza, antlaşmaya göre şehrin savunmasına katılması gerektiği halde Hendek Savaşı sırasında bu şartı ihlâl ettiği ve düşmanla ittifaka yöneldiği için savaşın hemen ardından başlayan kuşatmadan sonra haklarında hüküm vermeşini kabul ettikleri hakemin kararıyla cezalandırılıp bertaraf edildi (5/627). Resûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’in Beni Kurayza kuşatması esnasında namaz kıldığı yer daha sonra mescid haline getirilmiştir. İlk defa Medine Valisi Ömer b. Abdülazîz tarafından inşa edilen Mescid-i Benî Kurayza Mescid-i Fadîh’in doğusuna, Meşrebetü Ümmü îbrâhim'in güneyine düşmektedir. Bugün Avâlî caddesiyle Emîr Abdülmecîd caddesinin kesiştiği yerde Müsteşfâ Zehrâ ile Müsteşfâ Vatanî arasında kalmaktadır. 22 x 22 m. ölçülerinde 484 m2'lik bir alanı kaplayan, siyah bazalt taşlarından yapılan bu sade yapı bugün hâlâ ayaktadır.
Kaynak: Diyanet İşleri Kutsal Topraklar Rehberi