Allah’ın İrade Sıfatı Ne Demek?

İrade nedir, ne anlama gelir? İrade sıfatı ne demektir? İrade sıfatı ile ilgili ayetler nelerdir? Allah’a nispet edilen subuti sıfalardan İrade sıfatı ve anlamı.

İrade, “dilemek” demektir. Allah dileyicidir. Bir şey üzerinde karar kılarak, onu yapmaya azmetmeğe “irade” denir. Allah irade sahibidir ve yaptığı işlerde serbesttir. O’nu herhangi bir işi yapmaya zorlayacak bir güç yoktur. Allah tam ve kâmil bir iradeye sahip olduğu için, bu kâinatı ezelî olan iradesine uygun olarak yaratmıştır. Kâinatta olmuş, olacak ne varsa, hepsi Allah’ın dilemesi ve irade etmesiyle olmuştur ve olacaktır. O’nun her dilediği olur, dilemediği ise olmaz.

ALLAH’IN İRADE SIFATI İLE İLGİLİ AYETLER

Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurulur: “Senin Rabb’in dilediğini mutlaka yapar”.^[1] Hz. Meryem, bir erkekle ilişkisi olmadığı halde, nasıl çocuk doğuracağını sorunca, Cenâb-ı Hak; “Bu böyledir. Allah dilediğini yaratır. O bir şeyin olmasına hükmedince, ona sadece “Ol” der ve o da hemen oluverir” ^[2] buyurur. “Biz bir şeyin olmasını istediğimiz zaman ona sözümüz sadece “Ol” dememizdir. O şey hemen oluverir.” ^[3]

Bazan irade yerine eş anlamlısı olan “meşîet” terimi de kullanılır.^[4] Her şeyin sonuçta, Allah’ın dilemesine bağlı olarak gerçekleştiğini şu âyetler açıkça ifade eder: “De ki: Mülkün gerçek sahibi olan Allah’ım! Sen mülkü dilediğine verirsin ve mülkü dilediğinden alırsın. Dilediğini yüceltir, dilediğini de alçaltırsın..” ^[5] “Göklerin ve yerin mülkü Allah’ındır. Dilediğini yaratır, dilediğine kız çocukları bağışlar, dilediğine de erkek çocukları bağışlar.” ^[6]

Dipnotlar:

^[1] Hûd, 11/107; bk. Burûc, 85/16; Bakara, 2/185. ^[2] Âl-i İmrân, 3/47; bk. Yâsin, 36/82. ^[3] Nahl, 16/40. ^[4] bk. İnsan, 76/30. ^[5] Âl-i İmrân, 3/26. ^[6] Şûrâ, 42/49.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları