Ad Koyma Ne Demek?
Ad koyma nedir, ne anlama gelir? İslam’a göre isim nasıl konulur? İslam’da çocuğa ad koyma.
Ad koymak sözlükte, “adlandırmak” anlamında geçer.
AD KOYMA NEDİR?
Ad koyma, “yenidoğan çocuğa veya ihtida eden kimseye İslâmî geleneklere göre isim verme” demektir.
Varlıkların birer sembolü demek olan adların ilk defa Allah Teâlâ tarafından Hz. Âdem’e (a.s.) öğretildiği (bk. el-Bakara 2/33) bilinmektedir.
İSLAM’A GÖRE İSİM NASIL KONULUR?
İslâmî eserlerde çocuğa ad koymanın zamanı üzerinde durulmuş ve bazı rivayetlerde doğumunun üçüncü, bazılarında ise yedinci günü ad koymak için en uygun zaman olarak gösterilmiştir. Bununla beraber Hz. Peygamber’in (s.a.s.) Mâriye’den (r.anha) doğma oğlu İbrâhim için, “Bu gece bir oğlum doğdu, ona dedem İbrâhim’in adını verdim” (Ebû Dâvûd, “Cenâʾiz”, 24) dediği, dolayısıyla doğumun birinci günü ad koyduğu bilinmekte ve bu yöndeki rivayetler diğerlerine nisbetle daha sahih kabul edilmektedir. Bir defa bile olsa sesi duyulduktan sonra ölen çocuğa ad konulacağına, yıkanıp kefenlendikten ve namazı kılındıktan sonra defnedileceğine dair İmam Ebû Hanîfe’nin ictihadı ile ölü doğsa bile ona ad konup yıkanacağını belirten İmam Ebû Yûsuf’un kanaati, çocuğa doğduğu gün ad konulmasının gerekli olduğunu göstermektedir. Ad koymak için hadislerde tavsiye edilen akîka kurbanı kesilecekse bunun doğumun yedinci gününe kadar tehir edilebileceği, böyle bir merasim yapılmayacaksa daha önce ad koymanın uygun olacağı belirtilmiştir.
İslâm’da çocuğa ad seçme ve ad koyma hakkı babaya aittir. Baba ölmüş veya hukukî tasarruflarda bulunmaktan menedilmişse bu hakkı anne kullanır. Doğumundan önce babasını kaybeden Hz. Peygamber’in (s.a.s.) adı annesi tarafından “Muhammed” olarak seçilmiş ve bu ad dedesi tarafından konulmuştur. Çocuğa ad seçilirken gayet titiz davranılması gerektiğini belirten Hz. Peygamber (s.a.s.), “Siz kıyamet gününde hem kendi adınızla, hem de babalarınızın adıyla çağrılacaksınız; bu sebeple kendinize güzel adlar koyun” buyurmuştur. (Ebû Dâvûd, “Edeb”, 61; Müsned, V, 194) İslâm hukukçuları bu nevi hadisleri dikkate alarak ad seçimi ile ilgili bazı hükümler tesbit etmişlerdir.
Kaynak: DİA