A Vitamini Nedir, Nelerde Bulunur?

A vitamini nedir, hangi besinlerde bulunur? A vitaminin faydaları nelerdir? A vitamininin eksikliği ve fazlalığı nelere yol açar? A vitamini içeren besinler nelerdir?

A vitamini, karaciğerde depolanan ve yağda çözünen bir vitamin türüdür.

A VİTAMİNİ İÇEREN BESİNLER NELERDİR?

2 tip A vitamini bulnduğundan, A vitamini kaynakları 2 kategoriye ayrılabilir.

Önceden oluşturulmuş A Vitamini alabalık, beyaz peynir, ciğer, kral uskumru, morina ciğeri yağı, somon, tavuk ciğeri, tereyağı, yumurta sarısı, yağlı süt, peynir, krema, böbrek, pisi balığı ve balık yağı gibi hayvansal gıdalardan elde edilir.

Provitamin A ise balkabağı, brokoli, havuç, ıspanak, kara lahana, karahindiba yeşillikleri, kırmızı biber, lahana, maydanoz, pazı, brüksel lahanası, tatlı patates, portakal gibi sarı meyveler ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur.

Sebze ya da meyvenin rengi ne kadar koyuysa, o kadar çok beta-karoten içerir. Bitkisel beta-karoten kaynakları yağ ve kolesterol içermez. Bu kaynaklar yağla birlikte yenilirse, onlardan elde edilen A vitamininin emilimi artar. Vücudun A vitamini de dahil olmak üzere diğer önemli vitaminler için de günlük ihtiyacını elde etmenin en iyi yolu çok çeşitli meyve, sebze, takviye edilmiş süt ürünleri, kuru fasulye gibi baklagiller, mercimek ve kepekli tahıllar ile beslenmektir.

A VİTAMİNİN FAYDALARI NELERDİR?

A vitamini diş, kemik, yumuşak doku, mukus zarları ve cilt yapılarının sağlıklı bir şekilde oluşturulmasına ve korunmasına yardımcı olur. Göz retinasında renk veren pigmentleri üretir.

A vitamini, özellikle düşük ışıkta iyi görüş elde etmeyi sağlar. Aynı zamanda sağlıklı hamilelik ve hamilelik sonrası anne sütü ile emzirmede büyük rol oynar.

Beta-karoten tipi A vitaminleri antioksidandır. Antioksidanlar hücreleri serbest radikal adı verilen maddelerin neden olduğu hasarlardan korur.

Serbest radikallerin bazı kronik ve uzun sürede seyreden hastalıklara katkıda bulunduğu ve yaşlanmada rol oynadığı bilinmektedir. Beta-karoten içeren gıda kaynaklarının tüketilmesi kanser riskini azaltabilir. Ancak Beta-karoten içeren takviyelerin kanser riskini azaltmadığı görülmüştür.

A VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ

Vücutta A vitamininin eksik olması durumunda çeşitli göz ve görme sorunları ortaya çıkabilir. Bu sorunlar arasında düzelebilir gece körlüğü ve geri dönüşü olmayan kornea hasarı olan kseroftalmi bulunur. A vitamini eksikliği aynı zamanda hiperkeratoza veya kuru, pullu cilde yol açabilir.

A VİTAMİNİ FAZLASI

A Vitamininin fazlası da hastalanmaya neden olabilir. Yüksek dozlarda A vitamini doğum kusurlarına neden olabilir. Akut A vitamini zehirlenmesi genellikle bir birey tarafından birkaç yüz bin IU, yani uluslararası ünite A vitamini alındığında ortaya çıkar. Kronik vitamin A zehirlenmesi ise düzenli olarak günde 25.000 IU’dan fazla alan yetişkinlerde ortaya çıkabilir.

Bebekler ve çocuklar A vitaminine karşı daha duyarlıdırlar. Daha küçük dozlarda A vitamini veya retinol gibi A vitamini içeren ürünler aldıktan sonra da hasta olabilirler.

Çok miktarda alınan beta-karoten bireyleri genelde hasta etmez. Ancak, yüksek miktarda beta-karoten cilt rengini sarı veya turuncuya döndürebilir. Beta-karoten tüketimi azalınca cilt rengi normale döner.