Yolculuk Yapmak Zorunda Olan Stomalı Bir Birey Eğer Stoma Torbasını Boşaltma ve Yeniden Abdest Alma İmkânı Yoksa Namazlarını Nasıl Kılabilir?

Yolculuk yapmak zorunda olan stomalı bir birey eğer stoma torbasını boşaltma ve yeniden abdest alma imkânı yoksa namazlarını nasıl kılabilir?

Günümüzde, tren ve uçak ile seyahat eden stomalı bir birey, namaz vaktinde aracı durdurma imkânına sahip olmadığı için namazlarını bulunduğu araçta kılabilir. Rükû ve secdeyi oturduğu yerde îmâ ile yapar. Otobüs ile seyahat ediyor ise öncelikle aracı durdurmaya çalışır. Bu mümkün olmazsa aynen uçak ve tren yolcusu gibi hareket eder. Seyahat esnasında abdesti bozulan ve tekrar alma imkânı olmayan stomalı birey şu hususları göz önünde bulundurabilir:

• a) Eğer namaz vakitleri molalara denk geliyorsa namazını mola verilen yerlerde kılabilir. Eğer mola verilecek zamana kadar namaz vakti çıkacaksa namazlarını cem‘-i takdim veya cem‘-i tehir yoluyla kendileri için en uygun vakitte birleştirerek kılabilir. Şöyle ki iki namazın cem‘ edilmesi yalnızca öğle ile ikindi ve akşam ile yatsı namazları arasında olabilir. Öğle ile ikindinin cem‘i, ikindiyi öğle vaktinde öğle namazından sonra (cem‘-i takdim) ya da öğleyi ikindi vaktinde ikindi namazının öncesinde peş peşe kılmak (cem‘-i tehir) şeklinde yapılabilir. Akşam ile yatsının cem‘i de yatsıyı akşam vaktinde akşam namazından sonra (cem‘-i takdim) ya da akşamı yatsı vaktinde yatsı namazından önce peş peşe kılmak (cem‘-i tehir) şeklinde yapılabilir. Sabah namazı başka bir namazla birleştirilemeyeceği gibi ikindi namazı ile de akşam namazı birleştirilerek kılınamaz. Burada öğle ile ikindinin bir grup, akşam ile yatsının bir grup olduğu hususu gözden kaçırılmamalıdır.
• b) Otobüse abdestli bindiği halde yeni namaz vaktinin girmesiyle Hanefi mezhebine göre abdesti bozulacağı için Maliki mezhebinin görüşüyle amel eder. Zira Maliki mezhebinde özür sahibinin abdesti, vakitlerin girip çıkmasıyla değil, özrü haricinde abdesti bozacak başka bir durumun meydana gelmesiyle bozulmuş olur.
• c) Uçakta yolculuk edilmesi halinde abdest alırken çorap üzerine mesh edebilir. Âlimlerin kabul ettiği yerleşik görüşe göre normal çorap üzerine mesh etmek caiz olmamakla birlikte özellikle uzun mesafeli uçak seyahatlerinde ayağını yıkamakta güçlük çeken yolcuların, çorapları üzerine mesh ederek abdest almaları zaruret sebebiyle caizdir. Ancak çoraba bu şekilde mesh edebilmek için çorabın abdestli olarak giyilmesi şarttır. İnce çorap üzerine mesh, zaruretten dolayı uzun mesafeli uçak seyahatleriyle sınırlı tutulmalı, ayağını yıkamada herhangi bir zorlukla karşılaşılmayacak normal zamanlarda, ayağı yıkayarak ya da fıkhi standartlara uygun mestler üzerine mesh edilerek abdest alınmalıdır.

Kaynak: Diyanet Fetva Kurulu