Vedâ Tavafı (sader)

Vedâ tavafı (sader) nedir, nasıl yapılır? Vedâ tavafı (sader) hükmü ve yapılışı.

Vedâ tavafı (sader): Vedâ tavafı Mekkeli olmayan ve bu hükümde bulunmayan, uzak yerlerden gelen Âfâkî hacıların Mekke’den ayrılmadan önce yapmaları gereken en son tavaftır. Bu tavaf Mâlikîler’e göre mendup, diğer mezheplere göre ise vâciptir. Buna sader tavafı da denir. Sader, “ayrılmak, veda etmek” demektir.

Mekke’de, Harem bölgesi içinde ve mîkât sınırları içinde oturanların vedâ tavafı yapması gerekmediği gibi, henüz vedâ tavafını yapmadan âdet gören veya loğusa olan ve temizlenemeden Mekke’den ayrılmak durumunda kalan kadınlardan da bu vedâ tavafı düşer. Fakat bu bayanlar, Mekke’den ayrılmadan önce temizlendikleri takdirde, yola çıkmadan önce vedâ tavafını yapmaları gerekir.

Vedâ tavafını yapmadan Mekke’den ayrılan âfâkî, mîkât sınırından çıkmadan önce geri dönüp ihramsız olarak bu tavafı yaparsa ceza düşer. Mîkât dışına çıkmışsa, yeniden ihrama girerek, umre yapar ve arkasından vedâ tavafını kaza edebilir. Aksi takdirde vâcibi terkettiği için kurban cezası gerekir.

VEDA TAVAFI NEDİR?

Arafat vakfesinden sonra bayram günlerinde veya sonrasında ilk yapılan tavaf hangi niyetle yapılırsa yapılsın ziyâret tavafı olur. Ziyâret tavafından sonra yapılan her tavaf da vedâ tavafı sayılır.

Hanefîlere göre vedâ tavafını Mekke’den ayrılırken yapmak daha faziletli ise de önceden yapmak da câizdir. Bu takdirde Mekke’den ayrılırken yeniden yapmak gerekmez. Vedâ tavafını yaptıktan sonra Harem-i Şerîf’e gidip namaz kılmakta veya tavaf yapmakta bir sakınca bulunmaz. Bu durumda en son yapılan tavaf “vedâ tavafı” olur.

Şâfi ve Hanbelîler’e göre vedâ tavafı Mekke’den ayrılırken yapılır, daha önce yapılmışsa iâdesi gerekir.^[1]

Dipnot:

^[1] bk. Kâsânî, age, II, 125-133, 143 vd.; Meydânî, age, I, 184, 189, 191; İbn Kudâme, age, III, 370, 440, 442, 444, 458-465.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları