Umretü’l-Kazâ Ne Demek?
Umretü’l-Kazâ ne demektir? Peygamber (s.a.v.) Efendimiz’in hicretin 7. senesinde yaptığı kaza umresi.
Bir yıl önce ihrama girildiği halde Mekkeli müşriklerin izin vermemesi sebebiyle yapılamayan umrenin yerine eda edildiğinden, bu umreye “Umretü’l-kaza“denilmiştir.
Rasûlullah Efendimiz (s.a.v) 7. senenin Zi’l-Kaʻde ayında umre için Mekke’ye doğru yola çıktılar. Kureyş, “Mekke’ye ancak kılıçları kınında girebileceklerini, Mekke ehlinden biri O’na tâbi olmak isterse oradan çıkamayacağını, ashâbından biri Mekke’de kalmak isterse ona mâni olmayacağını” şart koşmuşlardı. Müslümanlar orada 3 gün kalıp çıkacaklardı.
Müslümanların, Kureyş’in ihanetinden korkarak silahlarını yanlarında getirip Harem hâricinde bıraktıkları da rivayet edilir. Kadın ve çocuklar hâriç 2 bin kişi idiler.
PEYGAMBER EFENDİMİZ’İN KAZA UMRESİ
İbn-i Abbâs’ın (r.a) bildirdiğine göre Nebiyy-i Ekrem Efendimiz (s.a.v) Mekke’ye geldiklerinde kendisini Muttaliboğulları’ndan küçük çocuklar karşıladılar. Rasûlullâh (s.a.v) onlardan birini (bineğinin) önüne bir diğerini de arkasına bindirdiler.[1]
Müslümanlar Kâbe’yi tavâf ettiler. Rasûlullah Efendimiz (s.a.v) onlara, müşriklere karşı kuvvet ve celâdet ızhâr etmelerini emrettiler.[2] Çünkü Kureyş, Medîne hummâsının Müslümanları zayıflattığı şâyiasını yayıyordu. Bu sebeple Remel yaparak ilk 3 şavtta koşar adımlarla serî bir şekilde yürüdüler. Kureyş, Mekke’yi terk edip Kuaykıân dağına çıkmış tavâf eden Müslümanları seyrediyor, onların kuvvet ve dinçliğine hayret ederek:
“−Bunlar mı hummânın zayıflattığı kimseler! Onlar bizden daha zinde ve daha canlı!” diyorlardı. (Müslim, Hac, 240)
Abdullah bin Ebî Evfâ (r.a) şöyle demiştir:
“Rasûlullah kazâ umresini yaptı. Biz de O’nunla beraber umre yaptık. Rasûlullah Mekke’ye girince Beyt’i tavaf etti, biz de O’nunla birlikte tavaf ettik. O, Safa ile Merve’ye geldi, biz de O’nun beraber geldik. Bu esnâda, biri bir şey atar diye Peygamber Efendimiz’i Mekke ahâlîsinden koruyor, O’nun etrâfında siper oluyorduk.” (Buhârî, Umre, 11, Meğâzî, 35)
Üç gün geçince müşrikler Hz. Ali’ye (r.a) gelip “Arkadaşına söyle şehrimizden çıksın, zîrâ vakit bitti!” dediler, Efendimiz (s.a.v) de çıktılar.
Allâh Rasûlü’nün (s.a.v) bir yıl önce görüp müjdesini verdiği rüyâ tahakkuk etmişti. Bu hakîkati Allâh Teâlâ, gerçekleşen Hayber Fethi’ne işâretle birlikte, yakında nasîb buyuracağı Mekke Fethi’ni de müjde sadedinde Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle bildirmiştir:
“And olsun ki Allâh, elçisinin rüyâsını doğru çıkardı. Allâh dilerse, siz emniyet içinde başlarınızı tıraş etmiş ve saçlarınızı kısaltmış olarak, korkmadan Mescid-i Harâm’a gireceksiniz. Allâh sizin bilmediğinizi bilir. İşte bundan önce size yakın bir fetih verildi. Bütün dinlerden üstün kılmak üzere, Rasûlü’nü hidâyet ve hak dîn ile gönderen O’dur. Şâhid olarak Allâh yeter!” (el-Fetih, 27-28)
Rasûlullâh (s.a.v) Mekke’den çıkarken, Hz. Hamza’nın (r.a) kızı Ümâme (r.a) peşine takıldı ve:
“–Amcacığım, amcacığım!” diye seslendi. Hz. Ali (r.a) onu alıp elinden tuttu ve Fâtıma’ya (r.a):
“–Amcanın kızını yanına al!” dedi. Medîne’ye gelince Ümâme’ye bakma husûsunda Hz. Ali, Zeyd ve Câfer (r.a) ihtilâfa düştüler. Hz. Ali (r.a):
“–O benim amcamın kızıdır!” diyordu. Câfer (r.a):
“–O hem amcamın kızı, hem de ben onun teyzesi ile evliyim!” diyordu. Zeyd (r.a) de:
“–O benim kardeşimin kızıdır!” diyordu. (Rasûl-i Ekrem Efendimiz onu Hamza (r.a) ile kardeş yapmıştı.)
Rasûlullâh (s.a.v), Ümâme’nin, teyzesinin yanında kalmasına hükmettiler ve:
“–Teyze anne makâmındadır!” buyurdular. Ardından Hz. Ali’ye (r.a) yönelerek:
“–Sen bendensin, ben de sendenim!” Câfer’e dönerek:
“–Yaratılışın ve huyun bana ne kadar da benziyor.” Zeyd’e (r.a) dönerek de:
“–Sen bizim hem kardeşimiz, hem de mevlâmız (âzatlımız)sın!” buyurdular, her birine ayrı ayrı iltifat ettiler. (Buhârî, Meğâzî 43, Umre 3; Müslim, Cihâd, 90)
Dipnotlar:
[1] Buhârî, Umre, 13; Libâs, 99. [2] Buhârî, Hac, 55; Müslim, Hac, 240; Ahmed, I, 305-306.
Kaynak: Dr. Murat Kaya, Siyer-i Nebi.