Neml Sûresindeki Tefekkür İzleri

Neml Sûresinde, Kur’ân’ın hikmet sahibi ve her şeyi bilen Cenâb-ı Hak tarafından gönderildiği îzah edilir. Allah Teâlâ’nın kudretinin büyüklüğü, şânının yüceliği, Peygamber’ine lûtfettiği mûcize ve yardımların, her türlü tasavvurun üzerinde bir ulviyyete sahip olduğu anlatılır.

Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem-'in peygamber olarak gönderilmesinin, insanlık için çok büyük bir terakkî ve inkişaf vesîlesi olduğu müjdelenir. Bu hususları îzah için Hazret-i Mûsâ, Dâvûd, Süleyman, Sâlih ve Lût -aleyhimüsselâm-’ın kıssalarına temas edilir.

Bu tarihî kıssalar, Cenâb-ı Hakk’ın kudret ve kemâlini gösteren naklî delillerdir. Müşrikler bunlara îmân etmeyince, Yüce Rabbimiz onlara daha açık ve daha umûmî olan aklî deliller getirmiş ve şöyle buyurmuştur:

“(Ortak koştukları şeyler mi daha hayırlı) yoksa gökleri ve yeri yaratan, gökten sizin için su indiren Allah mı? (Gökten indirdiğimiz) suyla nice gözler ve gönüller açan güzel bağlar ve bahçeler yetiştiriyoruz. Hâlbuki siz onların bir ağacını bile yetiştiremezsiniz. Hiç Allah ile beraber başka bir ilâh olur mu? Hayır! Doğrusu onlar sapıklıkta devam eden bir gürûhtur.” (en-Neml, 60)

Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- bu âyet-i kerîmeyi okuyunca hemen:

 “Hayır, Allah Teâlâ, onların ortak koştuğu şeylerden daha hayırlı, daha bâkî, daha hakîm, daha kerîm, daha yüce ve daha azîmdir.” buyururdu. (Beyhakî, Şuab, II, 372)

Âyet-i kerîmeler, yine ilâhî kudretin nişâneleri olan varlıklar üzerinde düşünmeye dâvet sadedinde şöyle devam eder:

“(Onlar mı daha hayırlı) yoksa yeryüzünü yaşamaya elverişli kılan, yer altından ve üstünden nehirler akıtan, yerin (sarsılmaması) için oturaklı dağlar yaratan ve iki deniz arasına bir engel koyan Allah mı? Hiç Allah ile beraber başka bir ilâh olur mu? Hayır! Doğrusu onların çoğu (hakîkatleri) bilmiyorlar.

(Onlar mı hayırlı) yoksa kendine yalvardığı zaman darda kalana icâbet edip sıkıntısını gideren ve sizi yeryüzünün hâkimleri kılan Allah mı? Hiç Allah ile beraber başka bir ilâh olur mu? Ne de az düşünüyorsunuz!

(Onlar mı hayırlı) yoksa karanın ve denizin karanlıklarında sizi doğru yola çıkaran ve rahmetinin (yağmurun) önünde rüzgârları müjdeci olarak gönderen Allah mı? Hiç Allah ile beraber başka bir ilâh olur mu? Allah, onların ortak koştukları şeylerden çok yücedir!

(Onlar mı hayırlı) yoksa (insanı) ilk olarak yaratan, ölümden sonra tekrar diriltecek olan ve sizi hem gökten hem de yerden rızıklandıran Allah mı? Hiç Allah ile beraber başka bir ilâh olur mu? De ki: «Eğer (iddiânızda) doğru iseniz delilinizi getirin!»” (en-Neml, 61-64)

Kaynak: Osman Nûri Topbaş, Tefekkür, Erkam Yayınları, 2013, İstanbul